De vluchtelingencrisis in perspectief en de val van het Romeinse Rijk
9 oktober 2015
Mijn doel in dit artikel is niet om een politieke of ideologische mening over de vluchtelingencrisis te verkondigen. Ik wil weten wat de toekomst ons brengt. Vandaag wil ik laten zien hoe sommige (welgemeende) 'goeddoeners' geen enkel idee hebben hoe zij Europa op de rand van de afgrond brengen, en dat een parallel trekken met de val van het Romeinse Rijk helemaal niet zo gek nog is.
Dit is geen massamigratie zoals eerder
Er is weinig nieuws aan de huidige situatie. De mens migreert al sinds het begin der tijden. Toch is er een groot verschil met andere massamigraties.
Neem bijvoorbeeld de Verenigde Staten. De Verenigde Staten is een mengelmoes van onder andere Europese vluchtelingen, zoals de Ieren. Bijna 5 miljoen Ieren waagden hun levens om naar Amerika te gaan, op soortgelijke wijze als nu bijvoorbeeld de Syriërs. Op een gegeven moment leefden er meer Ieren buiten dan binnen de eigen landsgrenzen.
Wat is het verschil met destijds?
Het verschil is onze enorme verzorgingsstaat. Al sinds de jaren '70 viert het Bismarck-model hoogtij. Op een bepaald moment in de jaren '90 zat zelfs 10% van de beroepsbevolking in de ziektewet, meer dan het dubbele van de andere Europese landen. Waren Nederlanders 'zieker'? Nee. Maar papa overheid was zo gul dat Nederlandse inwoners zich massaal lieten afkeuren. Na de recessies in 1983 en later in 2008 drong er iets van realiteitszin door, maar de welvaartsstaat tiert nog welig. Bijstand, subsidies en gratis zorg zijn net zo vanzelfsprekend als dat de zon opkomt.
Toen de Ieren massaal naar de Verenigde Staten migreerden, hadden zij recht op niets. Zij hingen af van liefdadigheid en hun eigen wil om er het beste van te maken. De familie was belangrijk en steun vond men bij naasten. Maar die steun was niet onvoorwaardelijk of gegarandeerd. Zorg dragen voor elkaar was in eerste instantie een plicht, in de hoop deze later terug te krijgen. Hard werken werd beloond, en alles werd aangepakt om geld te verdienen of de eigen positie te verbeteren.
Dat was iets wat later de 'American dream' genoemd zou worden. Een Ier als Andrew Carnegie was één van de voornaamste voorbeelden. Van arm Iers schoffie groeide hij uit tot rijke staalmagnaat. Maar toen familie Carnegie aankwam aan de Amerikaanse kust, gaf niemand hem een gegarandeerd inkomen of onderdak.
Sterker nog, de familie Carnegie is nooit — en al helemaal niet voordat ze vertrokken — ook maar iets gegarandeerd.
'No Free Lunch'
Die welvaartsstaat is leuk en aardig, maar we leven niet in het Hof van Eden. We leven in een wereld van schaarste. Elke euro die de welvaartsstaat kost, wordt opgebracht op één van de volgende manieren:
- Belastingheffing
- Lenen
- Inflatie
Nu heeft Nederland niet de directe beschikking over de geldpers, omdat niet DNB, maar de ECB de macht over het geld heeft. Overigens heeft Nederland historisch gezien maar weinig gebruik gemaakt van 'inflatie' om de staatsuitgaven te financieren. Het enige voorbeeld is wellicht de wereldberoemde Amsterdamsche Wisselbank uit de 17e eeuw, die op gegeven moment geplunderd werd door de gemeente Amsterdam.
Lenen is al helemaal problematisch. Niet omdat we de 'last verplaatsen naar onze kleinkinderen', maar omdat het gelijkstaat aan het verwarmen van een woning door het meubilair te verbranden, zoals de briljante econoom Ludwig von Mises ooit zei. Een overheid financiert namelijk lopende uitgaven — consumptie — met dit geleende geld. De rente wordt opgebracht door de producenten van vandaag, maar het geleende geld is uitgegeven. Het genereert geen extra rijkdom meer. Het is een last, geen deugd. Het is een desinvestering, geen investering. Het is een vorm van kapitaalconsumptie, geen kapitaalvorming. Kortom, hoe meer de overheid leent, des te meer dit ten koste gaat van de toekomstige welvaart.
Dáárom is de huidige (Westerse) publieke schuldenlast zo een groot probleem.
Dan rest er nog belastingheffing. Maar hoe meer de producenten (de enige die werkelijk belasting betalen en kunnen betalen) worden belast, hoe minder producenten erover blijven. Een deel kiest ervoor om hun bedrijfsvermogen te liquideren en te consumeren, een ander deel steekt simpelweg de grens over omdat (a) men elders veel meer geld overhoudt en (b) zij niet kunnen concurreren met de lonen die betaald worden in landen met een gunstiger fiscaal klimaat, met name voor gespecialiseerde arbeiders (zie bijvoorbeeld Wetenschappelijk toptalent vertrekt naar buitenland).
Stemmingmakerij? Zo recent als in 2007 verlieten liefst 123.000 mensen het land, met name om fiscale redenen. Dat is bijna 2% van de werkzame beroepsbevolking in een jaar, en betreffen veelal hoogopgeleide Nederlanders die het meest aan de verzorgingsstaat afdragen.
Punt a is nog het belangrijkste, omdat het investeringen wegjaagt. Het rendement op een investering zal immers hoger liggen in het fiscaal gunstigere land dan in het fiscaal minder gunstige land.
Belangrijk hierbij op te merken is dat dit opgaat ongeacht wie de belastingen betaalt. Zelfs als we de 'rijken' onbeperkt zouden kunnen taxeren, zou bovenstaande het gevolg zijn. En de solidariteit die veel Nederlanders kennen (ja, alle immigranten moeten toegang tot onze weelde krijgen, maar de 'rijken' moeten betalen), is net zo solidair totdat het hun eigen portemonnee treft.
Alle drie de manieren hebben perverse gevolgen, en als de staatsuitgaven uit de hand lopen zullen deze gevolgen optreden.
De ironie is dat de AOW — het gegarandeerde overheidspensioen —niet door gespaarde pensioengelden wordt bekostigd, maar door middel van een omslagsysteem (nu werkenden betalen voor nu gepensioneerden). Die AOW is volstrekt onhoudbaar, omdat we van 7 werkenden per AOW'er binnenkort naar 2 werkenden per AOW'er gaan. Juist migranten en open grenzen kunnen een vroegtijdig bankroet van de AOW voorkomen, iets dat partijen als de PVV blijkbaar niet begrijpen, omdat zij pleiten voor een lagere AOW-leeftijd én een handhaving van de AOW, alsmede een immigratiestop. Hetzelfde lot is overigens weggelegd voor Japan.
De kille feiten en cijfers
Toen ik eerder sprak over 'goeddoeners' die Europa naar de rand van de afgrond brengen, bedoelde ik het volgende: zij willen immigranten onbeperkt toegang geven tot de portemonnee van de Nederlandse belastingbetaler. Hun welgemeende intenties zijn prijzenswaardig, maar naïef. Zij schatten de potentiële omvang en de gevolgen van de massamigratie helemaal niet of verkeerd in.
Het probleem is dat open grenzen en onze gulle welvaartsstaat samengaan als water en vuur. Een probleem dat bijna niemand onderkent. Iedereen denkt dat de overheid één of andere bodemloze portemonnee heeft, waarmee op magische wijze alles gefinancierd kan worden.
- Er komen ruim 3,000 migranten per dag op alleen al Kos aan (Griekenland), wat neerkomt op 1.095.000 mensen per jaar
- Oorlogsvluchtelingen (waaronder Syriërs of mensen die beweren uit Syrië te komen) krijgen zonder uitzondering een verblijfsvergunning
- Iedere Syriër heeft gemiddeld één 'nareiziger' (vrouw of kind dat later overvliegt naar Nederland om asiel aan te vragen)
- Nederland moet volgen Brussel 4% van de immigranten opvangen, ongeveer 88.000 mensen op basis van wat enkel op Kos binnenkomt en de nareizigers van deze personen
- 6 op 10 Syriërs in Nederland zitten in de bijstand, en 7 op 10 Somaliërs
- Een bijstandsuitkering is € 960 per maand voor alleenstaanden (€ 11.520 per jaar); de kosten per bijstandsuitkering liggen uiteraard hoger; de betaalde huurtoeslag bedraagt gemiddeld €2076 op jaarbasis. Daarbij moeten we nog zorgkosten (die de overheid betaalt) bij optellen, die ergens tussen de €3.000 en €6.000 liggen, en vele andere vormen van (financiële) bijstand.
Met een snelle schatting komen we uit op een bedrag van 15 miljard euro per jaar. Dat betekent dus:
- Hogere belastingen;
- Of een hogere schuldenlast.
Zoals we eerder hebben geconcludeerd, gaan deze beide opties ten koste van de producerende laag van de bevolking. En dat betekent dat de producerende laag wordt aangezet om kapitaal te consumeren óf mee over de grens te nemen (vrij verkeer van kapitaal). De weg die reeds jaren geleden is ingeslagen, gaat in dezelfde richting als het Romeinse Rijk: de rand van de afgrond. Een verzorgingsstaat die onder haar eigen gewicht bezwijkt.
De gelijkenissen met de val van het Romeinse Rijk
Wellicht kent u de geschiedenis. Eén van de grootste antieke beschavingen ooit ging in de vijfde eeuw na christus ten onder. Misschien is u verteld dat de val van het Romeinse Rijk door de barbaren werd veroorzaakt. Zij vielen het rijk binnen. Maar dat moet op z'n minst vraagtekens oproepen over waarom de Romeinen jarenlang in staat waren zich tegen de barbaren te verdedigen, en toen plotseling niet meer.
Nee, de barbaren waren niet de aanleiding. Het onderliggende probleem was van vergelijkbare aard als nu: de verzorgingsstaat.
"Panem et circenses", noemde de Romeinse dichter Juvenalis het. "Brood en spelen", dát was de strategie van politici in het Imperium Romanum om de gunst van het stemvee te winnen. In Rome werd gratis brood verstrekt om de bevolking content te houden. Deze gratis en gegarandeerde stroom eten, gecombineerd met het kosteloze volksvermaak van de gladiatorenspelen, is het equivalent van ons 'gegarandeerde' staatsinkomen- en onderdak vandaag de dag.
Wat gebeurde er toen de Romeinen dit deden?
De enorme staatsuitgaven aan de welvaartsstaat moesten gefinancierd worden. De oplossing van de Romeinen was simpel: de geldpers. Er werd natuurlijk niet letterlijk geld gedrukt. Het geld bestond destijds uit een metaalstandaard in de vorm van munten. Deze gouden munten werden stiekem beetje bij beetje gekortwiekt. Wat er van een munt werd afgesneden, werd omgesmolten en vervaardigd tot nieuwe munten. Kortom, de metaalwaarde per munt nam af. Het verschil met vandaag de dag is natuurlijk dat de Europese welvaartsstaten niet direct beschikken over de geldpers. Maar indirect — gezien het feit dat centrale banken grote hoeveelheden staatspapier kopen — is het wel mogelijk om een parallel met toen te trekken.
De barbaren hebben enkel geprofiteerd van het wanbeleid van de Romeinen. Ditmaal zullen er misschien geen barbaren zijn, maar wel kan het 'Europese Rijk' net zo hard vallen als het grootse Romeinse Rijk, die enorme beschaving.
