Het is niet bekend of hij dat zomaar zei of dat hij op de hoogte was van het monetaire experiment die onder meer de Fed en de ECB aan het uitvoeren zijn. Het eerste is zeer waarschijnlijk maar de man had het net zo goed kunnen zeggen in een interview over de gevolgen van het hedendaagse monetaire beleid.

Onlangs besloot de Fed, zoals ik in een eerdere bijdrage had verwacht,  de officiële rente niet te verhogen. Dat uitstellen van de eerste renteverhoging sinds 2006 zal de bank echter niet lang meer vol kunnen houden (daarover volgende week meer).

De ECB heeft ondertussen bij wijze van spreken via whatsapp, per SMS, mail, brief, fax en rooksignalen laten weten dat het zeer ruime monetaire beleid in december nog ruimer wordt, lees: dat quantitative easing dat oorspronkelijk tot september 2016 zal duren, langer zal aanhouden. Wat dat voor de ECB-rente betekent is dat die zomaar de rest van dit decennium op of niet ver van 0 procent zal blijven.

Immers, de ECB zal niet beginnen met renteverhogingen terwijl QE loopt. Het doel van dat laatste is de rentes omlaag drukken en staat dus haaks op een renteverhoging. Dus de eerste renteverhoging komt pas nadat QE is gestopt. Zoals net gezegd zal dat op zijn vroegst ergens in 2017 het geval zijn.

De rente onmiddellijk na het stoppen van QE verhogen, ligt ook niet voor de hand (de markten moeten wennen dat er geen QE meer is et cetera), in dat opzicht hoeven we slechts naar de Fed te kijken: QE van de Fed is lang geleden gestopt maar de rente staat nog steeds op 0 procent.

Al met al, laat de ECB de rente een half jaar na het afronden van het QE-beleid verhogen. Dan hebben we het al snel over december 2017 of begin 2018. Dat is, als de economische groei tussen nu en dan fors gaat groeien.

Gebeurt er iets waardoor het economisch herstel stokt, en daar is niet veel voor nodig, denk daarbij aan een groeivertraging in de VS, een sterkere terugval van de opkomende economieën of nieuwe spanningen in de eurozone, dan zou het me niet verbazen als de officiële rente van de ECB de rest van dit decennium op 0 procent blijft. Als we ervan uitgaan dat er in die periode sprake zijn van inflatie, dan betekent dat dat de reële rente de rest van dit decennium wel eens negatief kan blijven. 

Een structureel ruim monetair beleid heeft in het verleden altijd geleid tot stijgende inflatie en ik zou niet weten waarom dat nu anders zou zijn. Maar het is in feite niet eens belangrijk of je inflatie verwacht (ik zou zeggen, doe dat maar), wat belangrijk is, is de vraag ‘durf je je vermogen op het spel te zetten dat dat níet zal gebeuren. Als je ‘ja’ zegt, dan ben je waarschijnlijk iemand die in de casino ook al zijn vermogen bij roulette op één cijfer zou zetten. Als je ‘nee’ zegt: dan moet je een deel van je vermogen in inflatiebestendige zaken hebben lijkt me. De timing is altijd lastig, want dat betreft kan ik me alleen bij mijn gewaardeerde collega Olav aansluiten als hij waarschuwt dat de prijzen van edelmetalen eind dit jaar fors kunnen dalen door die eerste renteverhoging van de Fed. Maar kijkend naar de middellange termijn lijkt dat een prima moment extra goedkoop een inflatieverzekering af te sluiten.

“Mocht het geld om wat voor reden dan ook ineens zijn waarde verliezen, dan hebben we altijd onze aardappels nog”. Inderdaad.