Wat de olieprijs over de economie zegt
26 mei 2017
De olieprijs – althans, de vraagkant van de oliemarkt – is een barometer van hoe de wereldeconomie ervoor staat. Het feit dat de vraag naar olie afneemt, is in veel gevallen een teken aan de wand. De afgelopen maanden heb ik uitgebreid de oliemarkt onder de loep genomen, met een publicatie over de olieprijs als gevolg. Wat zeggen recente ontwikkelingen in de oliemarkt over de staat van de economie?
OPEC verlengt productiebeperking met negen maanden
Toevallig was het uitgerekend vandaag de beurt aan grotendeels de OPEC-landen om de eerdere productiebeperking met nog eens negen maanden te verlengen. Niet alleen de OPEC-landen nemen deel aan het akkoord, ook niet-OPEC-landen zoals Rusland nemen deel. Het idee is om olieprijzen kunstmatig op te drijven door het aanbod te beperken.
Nu heeft dat nooit echt goed gewerkt, met name omdat de meeste landen productieafspraken niet bepaald nakwamen. De incentive is duidelijk: een akkoord fingeren zodat de rest de productie beperkt en jijzelf tegen hogere prijzen kan verkopen.
Maar zeker nu is deze vorm van marktmanipulatie achterhaald. Met de opkomst van de Amerikaanse schalieolieproducenten, is iedere OPEC-productiebeperking gedoemd te mislukken. Telkens wanneer de OPEC-productie wordt beperkt, neemt de Amerikaanse schalieolieproductie met amper vertraging juist toe. Gevolg: prijzen gaan simpelweg niet meer omhoog.
Wat gebeurt er met de vraag naar olie?
Dit is allemaal leuk en aardig, maar als goudbelegger schiet men weinig op met theorieën over het OPEC-kartel en productiebeperkingen.
Waar we wel wat aan hebben zijn de gegevens van de vraagkant.
Neem bijvoorbeeld de Verenigde Staten, de economie waar alles om draait. De VS is verantwoordelijk voor 20% van de totale wereldvraag naar olie. Bijna 70% van de Amerikaanse vraag naar olie is voor vervoer. En 70% daarvan is voor persoonlijk vervoer. Wat zien we als we dit jaar vergelijken met vorig jaar?
Bron: UFM Market Trends (http://www.markettrends.ufm.edu), EIA
In bijna iedere week lag de vraag naar benzine lager dan een jaar eerder. Met name van week 2 tot week 5 en week 6 tot week 9 lag de vraag naar benzine drastisch lager dan in 2016.
Wat betekent dat?
Dat het gemiddelde Amerikaanse huishouden minder reist, en dat kan deels verklaard worden door de verslechterde situatie van diezelfde huishoudens. Hypotheekrentes lopen op, consumentenprijzen stijgen en autoverkopen hebben gepiekt: kortom, de komende jaren kunnen we minder vraag naar benzine verwachten, niet meer.
En dat zijn nogal wat miljoenen olievaten per dag.
De Eurozone economie lijkt echter wel goed te presteren. Het probleem is echter dat in de Eurozone, wellicht in de grootste mate onder alle wereldeconomieën, de correlatie tussen economische groei en de vraag naar olie verzwakt is. Ten eerste rijden er meer elektrische auto´s in West-Europa, wordt groen rijden in grotere mate gesubsidieerd dan in andere belangrijke markten, en zijn de belastingen op benzine enorm (waardoor benzine-efficiëntie van wagens relatief hoog ligt).
China, daarentegen, is een ander verhaal. De wereldwijde vraag naar olie neemt al jaren toe:
Bron: UFM Market Trends, IEA
China speelt daarin een grote rol. De Chinese olievraag neemt al jarenlang toe en dat mag geen verrassing heten met de Chinese economische groei, industrialisatie, en toename in autobezit en autogebruik.
Het punt is echter dat die Chinese economische groei op een heel dun koord danst.
De Chinezen zullen zonder twijfel de gevolgen van het falende overheidssysteem – waarbij overheidsbanken overheidsbedrijven financieren met het spaargeld van steeds welvarendere Chinese middenklassers zonder enige achting voor de gezondheid van die overheidsbedrijven – beginnen te ondervinden.
En dat betekent weinig goed nieuws voor de olievraag.
En in sommige delen van Azië zien we al een significante terugval in de olievraag. Landen als Japan, Zuid-Korea maar ook Australië gaan gebukt onder minder olievraag, wat een duidelijke indicatie is van verzwakkende economieën aldaar.
Conclusie
Kortom, als we olie mogen geloven, dan is de Eurozone-economie buitengewoon sterk (maar steeds minder afhankelijk van olie), de Amerikaanse economie aan het vertragen, de Japanse economie er nog steeds slecht aan toe, begint Australië in het slop te raken, en is mijn verwachting dat de Chinese economie snel zal volgen.
De waarschuwing eerder dit jaar van het Energieagentschap is daarom, meen ik, veelzeggend. Zij waarschuwden voor een afzwakking van de olievraag in de eerste maanden van dit jaar en stelden hun vooruitzichten bij. Wellicht zouden aandelenbeleggers hetzelfde moeten doen.
Dit artikel is gebaseerd op een rapport van UFM Market Trends. Download het gehele rapport over de oliemarkt volledig gratis door hier te klikken.
