Een veelgehoord argument in de goudwereld is dat iemand in goud moet beleggen omdat de Chinese overheid de yuan wil gaan dekken met goud. Deze herintroductie van de goudstandaard zal leiden tot veel hogere prijzen, zo meent men.

Helaas is dat grotendeels een illusie.

Ten eerste moeten we de kanttekening plaatsen dat geen enkele overheid of centrale bank belang heeft bij het herintroduceren van een goudstandaard. Een goudstandaard beperkt de macht van centrale banken en overheden om voor financiering te zorgen die niet direct opgehaald hoeft te worden op kapitaalmarkten of uit de zakken van belastingbetalers.

Een crimineel slaat zichzelf niet in de boeien.

Een voorbeeld: de Chinese centrale bank (People's Bank of China) deed eerder dit jaar een toezegging om 'aanvullend krediet' te verlenen aan de China Development Bank. De PBoC financiert investeringen in infrastructuur. Had de PBoC dit gekund met een yuan die door goud gedekt wordt of gekoppeld is aan een goudvoorraad? Nee, en niets wijst erop dat de PBoC ineens radicaal van koers zal wijzigen.

De enige keren dat de goudstandaard bestond was toen bevolkingen overal ter wereld de stellige overtuiging hadden dat het zeer gewenst is om de macht van centrale banken en overheden te beperken. De goudstandaard was een gevolg van de heersende publieke opinie, niet van een centrale bank die haar eigen macht inperkt.

Als er ooit opnieuw sprake is van een goudstandaard, dan zal dat komen omdat het grote publiek overheden en centrale banken daartoe dwingt. Dat kan parlementarisch door middel van politieke verkiezingen of door het vertrouwen in de eigen munt op te zeggen.

Ja, China koopt goud. We weten dat Chinese particulieren goud kopen, en we gokken dat de Chinese centrale bank goud koopt. Maar dat zegt niets over de toekomst van de goudprijs.

Voor iedere koper is immers altijd een verkoper. Het feit dat momenteel de verkopers zich grotendeels in het westen bevinden, en de kopers in het oosten, zegt niks over een toenemende vraag en goudprijs.

Een analist die zegt dat de 'goudprijs daalt ondanks de sterke vraag' heeft geen kaas gegeten van de financiële markten. Dat er een transactie plaatsvindt tussen twee partijen zegt niets over de vraag naar goud, laat staan voor de goudprijs. Dat er goud van één groep naar een andere groep gaat zegt niets over de toekomstige goudprijs.

Overigens is de aandelenbeurs niet anders. Ook op de aandelenbeurs vertelt het handelsvolume ons niets over 'de vraag naar aandelen'.

Het is eigenaardig hoeveel tijd men besteedt aan het beschrijven van de geografische bewegingen van goud. Deze bewegingen worden vervolgens als 'bewijs' naar voren geschoven van een enorme goudvraag, alsmede een hogere goudprijs in de toekomst.

Laten we eerst terug naar de grondbeginselen gaan om te zien wat dan wel belangrijk is voor de toekomstige goudprijs. Laten we kijken naar de theorie van prijsvorming.

De beste uitleg van prijsvorming ('hoe komen prijzen tot stand?') komt van de Oostenrijks econoom Eugen von Böhm-Bawerk (1851 - 1914). Hij toonde ondubbelzinnig aan hoe prijsvorming werkt in verschillende situaties. Van een situatie met één potentiële koper en één potentiële koper, tot de meest voorkomende situatie van meerdere potentiële kopers en meerdere potentiële verkopers.

We gaan nu bekijken hoe een 'markt' en prijsvorming werken.

We gaan uit van 10 potentiële kopers en 8 potentiële verkopers. Daarmee vereenvoudigen we de werkelijkheid, maar de principes gelden ook bij duizenden kopers en verkopers die onderling concurreren.

Wat toont bovenstaande tabel aan?

Links ziet u de potentiële kopers staan. Neem Aa. Aa waardeert 1 kilogram goud op 300 monetaire eenheden. Hij is daarom bereid om voor alles minder dan 300 tot aankoop over te gaan.

Rechts ziet u de potentiële verkopers staan. Neem Bh. Bh waardeert 1 kilogram goud op 260, en is daarom bereid om voor alle prijzen hoger dan 260 zijn goud af te staan. De prijs die iemand bereid is voor goud te betalen is lager dan wat hij het waard acht. De prijs waartegen iemand bereid is zijn goud af te staan is hoger dan wat hij het waard acht.

Hiermee kunnen we de lijst doorlopen. Aa en Ba kunnen tot een ruil komen, want Aa is bereid te kopen voor alles onder 300 en Ba is bereid te verkopen voor alles hoger dan 100. Ab is bereid voor alles onder 280 te kopen en is Bb bereid voor alles meer dan 110 te verkopen, enzovoort.

De goudprijs zal dan te liggen komen tussen het 'marginale' paar:

• De eerste 'binnen de boot vallende' koper en de eerste buitengesloten verkoper, Ae en Bf.
• De eerste 'binnen de boot vallende' verkoper en de eerste buitengesloten koper, Af en Be.

In dit geval zou de marktprijs van goud uitkomen op een bedrag van tussen de 210 en 215 monetaire eenheden. De waarderingen van de andere potentiële kopers en verkopers betekenen dat zij niet zullen kunnen ruilen. Zij vallen buiten de boot ('UIT').

Wat dus van belang is voor de goudprijs, is niet zozeer van en naar welke groep het goud gaat, maar de intensiteit en de gretigheid van potentiële kopers om te kopen, en de terughoudendheid van potentiële verkopers om te verkopen.

Wat kunnen we hieruit concluderen?

Er zijn veel goede redenen om in goud te beleggen, maar dat goud van West naar Oost gaat is dat niet. Uiteraard zijn er altijd eeuwig optimistische beleggers ('perma-bulls' in beursjargon) die alles aangrijpen om hun optimisme te rechtvaardigen, zelfs drogredenen. Maar u moet zich niet laten foppen door wat zij zeggen. Een stilstaande klok heeft twee keer per dag gelijk.

De gretigheid om goud te hebben zal toenemen wanneer de rendementen op kapitaalmarkten laag of zelfs negatief worden (een beurscrash anticiperende), wanneer de schuldencrisis tot een eindafrekening komt, wanneer goud weer meer en meer als hedge of 'brandverzekering' gezien zal worden en wanneer het vertrouwen in centrale banken afbrokkelt.

In het licht daarvan is het interessant dat vandaag een tweede raming van de bbp-groei in de VS van het eerste kwartaal werd gepubliceerd.

Wat bleek?

De Amerikaanse economie is in het eerste kwartaal niet met 0,2% gegroeid (eerste raming), maar met 0,75% gekrompen. Maar het sentiment voor goud is zo negatief, dat zelfs deze misstap geen effect op de goudprijs had. Ik voorzag de (teleurstellende) tweede raming en had verwacht dat de goudprijs kortstondig tot boven de $1,200/oz zou uitstijgen.

Zolang de Fed onverschillig blijft reageren op de tegenvallende economische cijfers, zal de goudprijs onder druk blijven staan en wellicht zelfs naar de $1,100/oz kunnen dalen. Een mogelijke aanleiding van een dergelijke prijsdaling is bijvoorbeeld een economisch akkoord tussen Griekenland en Europa voor meer staatssteun.

Een beter moment om goud te kopen valt dan lastig voor te stellen.