De Fed wil maar wat graag de rente ongewijzigd houden. Bijna alle leden van het rentecomité zijn daar voorstander van. Maar…zij weten heel goed dat ze dat niet hardop mogen zeggen.

Zouden ze dat doen, dan riskeren ze namelijk óf dat de financiële markten gaan denken ‘oei, als de Fed de rente niet wil verhogen nu de economie groeit, dan zal er wel iets aan de hand met die economie zijn’, wat de aandelenkoersen omlaag kan sturen met alle gevolgen van dien voor de economische groei óf dat diezelfde markten denken ‘wacht eens even, als de Fed de rente lang op dit niveau houdt bij herstellende economie, dan zou dat zomaar tot hoge inflatie de komende jaren kunnen leiden. In dat geval zouden de lange rentes wel eens fors kunnen stijgen…inderdaad ook dan geldt ‘met alle gevolgen van dien voor de economische groei’.

Wat moet je dan doen? Nou, wat de Fed deze week deed. Een balanceeract proberen uit te voeren waarbij je én ervoor zorgt dat je woorden op te vatten zijn als aankondiging dat de rente binnenkort verder omhoog zal gaan én dat je voor jezelf voldoende speelruimte overlaat om dat niet te doen.

Dit is overigens niets nieuws, vorig jaar hebben we het ook al gezien. De officiële rente zou eerst vrijwel zeker vóór juni omhoog gaan. Is niet gebeurd. Maar in september toch zeker dan! Ook niet gebeurd. Beide keren waren de uitlatingen van de Fed de reden voor die verwachtingen. De rente ging pas in december omhoog waarbij de bank aangaf in loop van dit dat de rente nog vier keer te verhogen.

Ik heb toen al aangegeven dat dat een sprookje is en dat de Fed de rente hooguit twee keer en waarschijnlijk nog maar één keer zal verhogen dit jaar.

Wat is er gebeurd na december? De Fed begon ineens aan te geven dat er allerlei onzekerheden zijn, zoals economische ontwikkelingen elders, wat de markt, terecht, opvatte als ‘vergeet die vier renteverhogingen maar’.

Dat vond de Fed prima, alleen nu verwacht de markt óók nog maar één of hooguit twee renteverhogingen dit jaar en dát vindt de Fed weer gevaarlijk. Vandaar dat de bank deze week die verwijzing naar de slechte economische ontwikkelingen elders weggelaten heeft. De Fed zegt daarmee: mensen, een renteverhoging in juni is heel goed mogelijk hoor.

De Fed worstelt dus maar om het nog extra ingewikkeld te maken: de Fed worstelt op twee matten tegelijkertijd! De bank wil namelijk de rente, als die al omhoog moet, liever na de zomer dan voor de zomer verhogen. Maar…na de zomer gaan de Amerikanen stemmen, er wordt een nieuwe inwoner van het Witte Huis gekozen in november, en doorgaans wil de Fed gedurende de campagne niet opvallen.

En dan is er nog iets heel belangrijks, waar weer eens bijna niemand het over heeft. Alles en iedereen heeft het namelijk weer over de vooruitzichten voor economische groei en inflatie in de VS als de enige zaken die bepalen wanneer en met hoeveel de Fed de rente zal verhogen.

Een andere belangrijke, in mijn ogen zelfs een belangrijkere, zaak wordt weer nergens genoemd. Waar ik het over heb?

De Amerikaanse staatsschuld bedroeg begin 2008 iets van 9.200 miljard dollar. De Amerikaanse overheid betaalde daar gemiddeld 4,7 procent rente over. De Amerikaanse staatsschuld staat inmiddels op 19.500 miljard dollar, die is dus meer dan verdubbeld. De rentelasten zijn echter ongewijzigd, circa 440 miljard dollar per jaar. Hoe dat zo? Dat komt doordat de gemiddelde rente, voor een groot deel dankzij de Fed, op 2,3 procent ligt.

Als de Fed de rente zou normaliseren zouden de rentes op staatsobligaties met een looptijd van tussen 1 en 5 jaar ook normaliseren. De rentelasten van de Amerikaanse overheid zouden dan richting 1.000 miljard dollar per jaar stijgen.

Elke renteverhoging van de Fed betekent tientallen miljarden hogere rentelasten voor het Witte Huis. Niemand kan mij wijs maken dat het rentecomité van de Fed daar niet aan denkt en er geen rekening mee houdt.