Het boek zorgde niet alleen voor veel ophef omdat Michael Lewis een van de meest succesvolle auteurs over de financiële markten in de VS is, maar ook omdat hij deze keer weer een bijzonder controversieel maar zeer actueel onderwerp heeft aangesneden.

Lewis legt in zijn boek haarfijn uit dat door technologie gedreven bedrijven soms wel $300 miljoen uittrekken om een drieduizendste van een seconde sneller te kunnen handelen dan andere professionele handelaren.

Flitshandelaren maken gebruik van zeer snelle computers om op basis van algoritmen, soms net een fractie sneller te kunnen handelen dan de rest van de markt. Zij kopen en verkopen in een extreem hoog tempo marktposities en verdienen daar veel geld aan omdat ze beschikken over krachtigere computers dan anderen. Het grote voordeel hiervan is dat brokers, hedgefondsen en de wel bekende grote zakenbanken weten welke aandelen, opties of termijncontracten u als ‘kleinere’ belegger wilt hebben, zodat zij de betreffende contracten eerder kunnen kopen en vervolgens weer met winst aan u kunnen doorverkopen. Volgens Amerikaanse statistieken wordt meer dan de helft van het aandelenvolume in de VS bepaald door high-frequency trading.

Na diverse financiële toezichthouders van de VS, England, Zwitserland en de Amerikaanse justitie, mengt nu ook de FBI zich in de strijd tegen marktmanipulaties op de Amerikaanse effectenbeurzen. De FBI bevestigde aan The Wall Street Journal dat ze wel al een jaar bezig zijn met het onderzoek naar flitshandel met name op de grondstofmarkten.

Onderzocht wordt of de betrokken marktpartijen op basis van koop of verkooporders die zij van hun eigen klanten krijgen, eerst voor eigen rekening handelen. Als er plots veel vraag naar een aandeel is, kan er eerst voor eigen rekening gekocht worden, waarmee de prijs wordt opgedreven, en dan pas wordt ingekocht voor hun eigen klanten. Die strategie lijkt op de omstreden methodes van valutahandelaren bij grote banken die valutakoersen manipuleren. Omdat het bij flitshandel met name computers zijn die beslissingen nemen, is het erg lastig om fraude te bewijzen. Dat is tevens de belangrijkste rede waarom autoriteiten sterk afhankelijk zijn van klokkenluiders.

Verder werd ook nog eens in alle eerlijkheid toegegeven dat de FBI ook nog niet bijster ver is gekomen met het onderzoek. De FBI maakte dan ook graag gebruik van de gelegenheid met een oproep aan handelaren om zich te melden met bewijs van illegaal handelen. In ruil kunnen betrokkenen flinke strafvermindering krijgen. Mocht dat u toch iets te ver gaan, maar wel over essentiële informatie beschikken, dan kunt u zich ook altijd nog melden bij de openbare aanklager van New York Eric Schneiderman…

Natuurlijk is de valutamanipulatie niets nieuws. Helaas spelen echter specifiek deze manipulaties een hele grote rol bij de koersontwikkelingen van goud. Goud wordt wereldwijd op basis van de spotprijs verhandeld. Een belangrijk component in de spotprijs van goud is de handel in valuta (FOREX). Sinds 1971 heeft goud een officiële internationale valuta code: XAU. In deze zogenaamde valuta wordt even grootschalig gehandeld als in de USD, EUR, of JPY. De totale valutamarkt heeft een dagelijkse omzet van 4 biljoen dollar. Geschat wordt dat de handel in XAU dagelijks tussen de 240 tot 300 miljard dollar beslaat. Met andere woorden, dit zou gelijk moeten staan aan een fysieke omzet van 2700 ton goud per dag. Anders dan de meeste mensen denken, overschaduwt de totale FOREX-handel in XAU alle andere grote goud handelsstromen zoals die van de COMEX (futures), GLD (ETF’s) en de daadwerkelijke fysieke goudhandel.

Dat komt met name doordat het in de FOREX-handel ook mogelijk is om goud te kopen (en te verkopen) in de diverse verschillende valuta. Vanwege de hoge volatiliteit en kans op rendement op de valutamarkten is dat tevens de voornaamste reden waarom de grote internationale valutahandelaren (centrale banken, grote banken en institutionele beleggers) in XAU handelen.

Of er überhaupt iets uit de onderzoeken naar flitshandel komt is natuurlijk maar sterk de vraag. Een goed voorbeeld kunnen we vinden in de hoek van de Fed. Bernanke gaf afgelopen zomer nog aan banken te willen dwingen om zich uit de grondstoffenhandel terug te trekken. Het is Bernanke klaarblijkelijk niet gelukt om dit door te voeren en Janet Yellen heeft op dit moment hele andere punten op haar agenda staan. JPMorgan Chase, als grootste speler op de commoditymarkt, leek hier makkelijk onderuit te komen.

Maar misschien is de Fed dan toch bezweken onder de internationale druk van diverse waakhonden om actie te ondernemen. JPMorgan Chase meldde afgelopen week aan Bloomberg dat de bank haar grondstoffentak verkoopt aan Mercuria Energy Group. Mercuria werd in 2004 opgericht door twee voormalige handelaren van Goldman Sachs en is momenteel het op drie na grootste onafhankelijke grondstoffenhandelsbedrijf. Om een beeld te geven van de omvang van deze transactie; JPMorgan beschikte over ongeveer $3,3 miljard aan bezittingen een behaalde een operationele winst van $750 miljoen. Mercuria rapporteerde over 2012 een winst van 343 miljoen dollar en omzet van 98 miljard.

Of dit nou vrijwillig is en überhaupt een verbetering is, is maar de vraag. Immers moest JPMorgan op verzoek van de Amerikaanse overheid (Treasury) in 2008 de bank Bear Stearns overnemen. Bear Stearns gold toen als één van de grootste banken ter wereld op het gebied van zakenbankieren én effectenhandel met als specialisatie commodities. Vóór de overname door JPMorgangaf de Fed zelf een enorme kapitaalinjectie aan Bear Stearns. Tot op de dag van vandaag heeft de Fed nog steeds een belang in ’s werelds invloedrijkste bank in de effectenhandel en profiteert daarvan samen met JPMorgannatuurlijk nog steeds ruimschoots van.

Daar komt bij dat er zelfs tegen de Fed nog een onderzoek naar de vermeende marktmanipulaties van april 2013 loopt. De Fed zou een grote hoeveelheid ongedekte shortposities op de goudmarkt geplaatst hebben wat bovengenoemde partijen moest aansporen om te speculeren op prijsdalingen.

En we weten dat een hoge goudprijs een grote negatieve impact heeft op de dollar en daarmee op de Amerikaanse economie.

Een ding is zeker, ons financiële systeem staan aan de vooravond van een grote reset. En dat er dan door de grote hedgefondsen gemanipuleerd wordt is wellicht nog het minst belangrijke. Erger nog zijn onze eigen centrale banken die er afgelopen decennia een potje van gemaakt hebben.