Renteverhogingen Fed en stijgende goudprijs. Vreemd? Alles behalve!
22 maart 2017
Vorige week heb ik geschreven dat het maar zeer de vraag is of de Fed, zoals de bank belooft, de officiële rente nog twee keer zal verhogen dit jaar. Dat de eerste reactie van de goudprijs na de renteverhoging medio maart een stijging is, kan erop wijzen dat de goudmarkt er ook zo zijn vraagtekens bij heeft.
Ik sloot dat stuk af met de opmerking dat er nog een uiterst belangrijk feit voor de edelmetalenmarkten bestaat waar ik in een vervolgstuk over zou schrijven. Bij deze.
Er is namelijk nog een reden waarom de goudprijs blijft stijgen na de recente renteverhoging van de Fed. Grofweg kunnen we stellen dat de goudprijs onder opwaartse druk staat als het monetaire beleid ruim is en omlaag wordt gedrukt als dat beleid krap is.
Zoals gezegd heeft de Fed de officiële rente medio maart verhoogd, van 0,75 naar 1 procent. Dat rentepercentage betekent dat het monetaire beleid in de VS volgens alle maatstaven nog steeds zeer ruim te noemen is. Maar, hoor ik u al denken, het gaat er vooral om wat de verwachtingen zijn met betrekking tot de Fed-rente voor de toekomst. Helemaal correct! Maar dan praten we nog steeds slechts over de helft van het verhaal.
Om te beoordelen of het monetaire beleid ruim is of niet, is kijken naar de stand van de nominale rente, thans 1 procent, eigenlijk nietszeggend. Om aan te geven of het monetaire beleid ruim is of niet, moeten we van de officiële Fed-rente de inflatie afhalen ofwel de reële rente uitrekenen.Ver onder normaal
Als we dat doen voor de maand maart van dit jaar, dan hebben we met de volgende gegeven te maken: de Fed-rente bedraagt, zoals gezegd, 1 procent. De Amerikaanse inflatie bedroeg in februari (het meest recente cijfer) 2,7 procent. Dat betekent dat de reële Fed-rente -1,7 procent bedraagt op het moment. Dat is niet alleen ver onder 0 procent, het ligt ook mijlenver van de gemiddelde reële rente sinds 1984. Die gemiddelde bedraagt namelijk + 2,7 procent. Economen schatten dat de neutrale reële rente in de VS, dat is de rente waarbij het te verwachten is dat onder meer de inflatie niet zou stijgen of dalen, op het moment tussen 1,5 en 3,5 procent bedraagt.
Dit betekent niet alleen dat het monetaire beleid in de VS ook na de recente renteverhoging zeer ruim blijft, maar zelfs dat dat beleid verruimd is! Een blik op de bovenstaande grafiek leert ons namelijk dat de reële rente in de VS begin 2014 voor het laatst zo laag is geweest als nu. Met andere woorden, het monetaire beleid in de VS is in heel 2015 en 2016 en een groot deel van 2014 minder ruim geweest dan het dat nu is!
En de toekomst? Laten we nu aannemen dat de centrale bank in Washington de officiële rente dit jaar wél nog twee keer verhoogt met steeds 25 basispunten. Dan zou die rente op Oudejaarsdag op 1,5 procent staan. Als we aannemen dat de inflatie tegelijkertijd onveranderd blijft, dan blijft de reële rente dit hele jaar behoorlijk onder de grens van 0 procent en ver weg van zowel het eerder genoemde gemiddelde sinds 1984 als de schattingen voor de neutrale reële rente in de VS, liggen. Zelfs als we aannemen dat de inflatie in de VS terug zal vallen naar 2 procent, zou de reële rente negatief blijven.
Gaan we uit van een inflatiepercentage van tussen 2 en 2,5 procent in de VS in 2018 en nemen we aan dat de Fed de officiële rente in dat jaar drie keer zal verhogen – persoonlijk denk ik dat dat een heroïsche aanname is – dan nog zou dat betekenen dat de reële rente in de VS zo om en nabij 0 procent zal liggen in 2018 en – belangrijker – nog steeds ver onder het niveau van de geschatte neutrale reële rente.Het is de reële rente, gekkie!
Waarom is dit allemaal relevant voor de goudprijs? Omdat, zoals ik al gemeld heb, de goudprijs doorgaans stijgt wanneer het monetaire beleid (zeer) ruim is. De grafiek hieronder laat dat mooi zien.
In de grafiek zijn de nominale officiële rente en de inflatie in de VS en de goudprijs sinds 1970 weergegeven. Het is duidelijk te zien dat telkens wanneer de inflatie hoger was dan de Fed-rente (dat de reële rente dus negatief is geweest) de goudkoers, met een kleine vertraging, omhoog spoot.
Als de geschiedenis zoals weergegeven in de bovenstaande grafiek enigszins maatgevend is voor de toekomst, in de wetenschap dat de reële officiële rente in de VS op het moment ver onder 0 procent ligt en met een zeer grote kans dat die rente dit én volgend jaar hooguit op 0 procent uitkomt, dan zou het niet verbazen als de goudkoers in diezelfde periode behoorlijk verder stijgt. Uiteraard, de reële rente is niet de enige factor die de goudkoers beïnvloedt. Dat gezegd hebbende: het is wel een belangrijke factor in het geheel.
BRON: fred.stlouisfed
