De goudprijs daalde van €1.379/oz naar €871/oz eind vorig jaar (nu €985/oz) — een daling van 37%. De zilverprijs bereikte afgelopen maand pas een bodem: van €32,71/oz naar €12,39/oz — een daling van 62%. Hierdoor liep de goud/zilverratio op van 32:1 in 2011 naar 75:1.

Afgelopen juni, toen de verhouding 60:1 was, schreef ik al dat ik verwachtte dat de goud/zilverratio verder zou stijgen.

Is het dan nu het moment om goud in te ruilen voor zilver?

Wellicht kunt u het nog voor de geest halen. De zilverprijs begon aan een opwaartse trend in augustus 2010, toen de zilverkoers nog €14/oz noteerde. Met kerst stond de koers al op €23/oz — een procentuele toename van 64%. Het speculatieve feest was nog niet voorbij. In de beginmaanden van 2011 begon de zilverprijs aan een parabolische beweging omhoog. Beleggers konden hun geluk niet op. De prijs steeg in luttele weken naar meer dan €32/oz. De koers was inmiddels in minder dan een jaar verdubbeld.

Niets is nieuws op de beurs. Veel beleggers stapten op het verkeerde moment in. Zij kochten zilver ten tijde van een enorme toename die een luid en duidelijk waarschuwingssignaal voor iedere alerte belegger vormde. Ook ondergetekende had zilver in 2010 en 2011, maar verkocht vlak na deze parabolische stijging. De zilverkoers begon vanaf dat moment aan een langverwachte correctie. De zilverprijs staat nu 62% lager en dat laat het duidelijk zijn, dat is voor een grondstof of belegging niets opzienbarends.

Wat kunnen we zeggen over de zilverprijs? Wat is zilver waard? En hoe kunnen we weten wat zilver precies waard is?

Jaarlijks wordt er ongeveer 800 miljoen ounce aan zilver gemijnd. Dat lijkt veel, maar past in feite in een blok van 13,4 kubieke meter. Door ons dit in te beelden, kunnen we ons pas echt voorstellen hoe schaars zilver werkelijk is. Zilver wordt met recht een edelmetaal genoemd. Ook wordt er veel zilver gerecycled. De recycling draagt ongeveer 200 miljoen ounce bij aan het aanbod.

Nu is de industriële vraag een groot vraagteken. Zeker met de afnemende economische activiteit in veel delen van de wereld (voornamelijk Japan, Europa en China), lijken belangrijke afzetmarkten te verwateren.

Zo zal het aandeel van zilver in de fotografie verder afnemen. Daarnaast bestaat de vraag naar zilver voor een groot deel uit het gebruik van zilver in de elektronica en batterijen (iets minder dan 300 miljoen ounces). Echter valt de elektronicaverkoop in westerse markten tegen. Bovendien streeft de technologie onverminderd naar het steeds kleiner maken van onderdelen, en dat benadeelt zilver op termijn. Als de bedrijfsinvesteringen niet toenemen, kan de elektronicaverkoop voor langere tijd tegenvallen.

Van de kant van de juwelenindustrie is er beter nieuws. De Indiase zilverimport was in oktober nog nooit zo hoog. Daar is nog steeds sprake van het substitutie-effect van goud naar zilver wat we eerder besproken hebben.

We kunnen kijken naar de marginale kosten van de mijnwinning van zilver. Zo is de ‘all-in cost’ van Coeur Mining (met zilvermijnen in de VS, Canada, Mexico en Bolivia) om en nabij de $17,50, hoger dan de huidige dollarkoers van $17,10.

Maar hier valt een belangrijk bezwaar tegen in te brengen. We hebben het altijd over de marginale zilverproducent. Dat wil zeggen, het is redelijk aannemelijk dat we nu zilverbedrijven kunnen vinden die onrendabel zijn, in andere woorden, mijnen waarvan de marginale kosten hoger liggen dan de huidige zilverprijs. Dit betekent echter niet dat we kunnen concluderen dat de zilverprijs op korte termijn omhoog moet.

Sterker nog, mijnen kunnen langere tijd openblijven ondanks dat de prijs lager dan de marginale kosten ligt. Dit komt omdat zilver vaak een bijproduct is of omdat het sluiten van de mijn een zeer kostbare ingreep betreft.

Wat deze statistieken ons hoofdzakelijk vertellen is welke mijnaandelen we onder ieder beding moeten vermijden. Zij kunnen in regelrechte financiële problemen komen wanneer de zilverprijs voor langere tijd laag blijft of verder daalt. Deze marginale producenten verdwijnen. Hun verdwijning is op dit punt echter nog niet aannemelijk. Er blijven echter genoeg producenten over met (veel) lagere winningskosten.

Het is een vraag om eens te overpeinzen op jaareinde. De correlatie tussen zilver en goud is historisch hoog. Nu, met de correctie van de afgelopen twee jaar, lijkt zilver relatief goedkoper dan goud te zijn geworden. Mocht er een moment komen om goud in te ruilen voor zilver, dan is dat moment waarschijnlijk nu aanstaande.

Ik houd rekening met een daling van de goud- en zilverprijs. In dat geval kan de goud/zilverratio opnieuw oplopen, wellicht zelfs tot een soortgelijke verhouding van tijdens de beurscrash van 2008. Toen reikte de goud/zilverratio tot 80:1.

De lage prijs van zilver is geen resultaat van een enorm productieoverschot dat eerst weggewerkt moet worden. Integendeel, er wordt momenteel ingeteerd op de zilvervoorraden. Dat, en de gunstige verhouding tussen goud en zilver, leidt ertoe dat het de komende tijd zeer interessant kan zijn om goud in te ruilen voor zilver.

Kortom, als de feestdagen ook voor u een moment van bezinning zijn, overweeg dan serieus in het nieuwe jaar goud om te ruilen voor zilver of, uiteraard, zilver in plaats van goud te kopen.