Nu de beurzen vandaag en komende maandag dicht zijn, kunnen we even kortstondig rust nemen van alle turbulente economische ontwikkelingen wereldwijd.

Na akkoord van het noodpakket ter hoogte van € 10 miljard met aanvullende afspraken dat de twee grootste banken drastisch herstructureert moesten worden, konden donderdag na anderhalve week de banken op Cyprus weer open. Met scherpe restricties wel te verstaan, want Cypriotische rekeninghouders mochten maximaal € 300 per dag opnemen. Angst om soortgelijke situaties in Slovenië en Italië bereikte afgelopen week ook weer het wereldnieuws. Beleggers en spaarders zijn bang voor een herhaling van ECB-handelingen en vrezen dat de spaartegoeden in de perifere landen niet meer veilig zijn. Bankrunnen worden ook in deze landen als een steeds groter gevaar gezien omdat er nog steeds gevreesd wordt dat de euro een houdbaarheidsdatum heeft. Daar komt bij dat in de VS en in Japan ook nog lang niet de rust is wedergekeerd. In plaats zich te focussen op een stabiel binnenlands economisch klimaat staan inflatie, het verlaging van de schulden en het devalueren van valuta’s op de agenda. Een vloedgolf aan extra liquiditeit blijkt volgens de Fed en de BoJ vooralsnog de ideale oplossing, terwijl de problemen zich blijven opstapelen en juist eerder als uitstel van executie gebruikt worden. 

De turbulentie en angst omtrent een faillissement van Cyprus stuwde de goudprijs naar $ 1615/ toz. Echter, nadat er precies volgens schema, maandagochtend om 11 uur toch een overeenkomst in Cyprus met de ECB was afgesloten, keerde de rust in de markten weder en bleef goud de rest van de week rond $ 1600/ toz schommelen. Ook het weinig positieve goudrapport van de CPM Group zorgde voor een kleine stagnerende beweging in de goudkoersen. Dat brengt ons op het punt waar zo veel beleggers op dit moment staan. Wat kunnen we van de edelmetaalkoersen verwachten? Gaan ze nog verder naar beneden, worden ze nou wel of niet gemanipuleerd en wanneer zet goud door naar boven? Het is begrijpelijk dat niemand duidelijk antwoord kan geven op deze vragen. Er zijn echter wel een aantal belangrijke trends te volgen die een belangrijke rol kunnen spelen in de prijsontwikkeling van het edelmetaal.

Eerder meldden we al dat China toestemming heeft gegeven om de openingstijden van de Shanghai Futures Exchange (SHFE) aanzienlijk te verruimen. Drijfveren hiervoor waren dat er een te groot tradings-gat tussen de binnenlandse en internationale handelstijden zat. China heeft aangegeven meer invloed te willen uitoefenen op de edelmetaalkoersen. Steeds meer marktspecialisten verwachten dat China op dit moment alle zeilen bij zet om van hun munt een wereldreservevaluta te maken. Gebruikmakend van de valutaoorlog, grote onzekerheden in Europa en nog steeds tegenvallende economische groei in Amerika worden de positie van de euro en de dollar steeds zwakker. Daar komt bij dat de BRICS-landen samen met andere opkomende markten al geruime tijd de grootste opkopers van fysiek goud zijn. Samen hebben zij alleen al in 2012 voor meer dan 900 ton aangekocht. Diversificatie van de internationale reserves, onzekerheid over de waardevastheid van de Europese en Amerikaanse staatsobligaties en spreiding van valutarisico’s van de euro en de dollar zijn hierbij de drijfveren. Volgens sommige marktvolgers heeft China inmiddels al meer dan 3000 ton aan goud als reserve opgebouwd. Met het gegeven dat er in China reeds maanden een exportverbod op goud is kan er gesteld worden dat het haastig opkopen van goud een teken van wantrouwen is jegens de dollar. Doordat veel edelmetaal voornamelijk achter de schermen ingekocht wordt zijn prijsbewegingen in goud en zilver hierdoor niet altijd te verklaren. Maar het aankopen van goud is volgens steeds meer analisten een tussenstap om de renminbi volop als reservemunt in te slaan. Daarnaast wordt er door analisten al enige tijd gespeculeerd over een ander mogelijkheid en dat is dat de BRICS- landen hun eigen munteenheid willen uitbrengen. 

Als klap op de vuurpeil werd woensdag opeens bekend dat de BRICS-landen overeen zijn gekomen een eigen bank in het leven te roepen die hen moet helpen om hun infrastructuurplannen te financieren. Ze beschuldigen de Wereldbank van Westerse partijdigheid en op deze manier kunnen ze de afhankelijkheid van Westerse instituties zoals het IMF en de Wereldbank aanzienlijk terugdringen. 

Dat de status van een internationaal geaccepteerde reservemunt niet van de ene op de andere dag te verkrijgen is, mag duidelijk zijn. Of de renminbi of een nieuwe BRICS-munteenheid deze rol moet gaan vervullen maakt daarin op korte termijn ook niet veel uit. Dat de BRICS- landen al veel verder zijn in hun voorbereidingen om zich in te dekken tegen de huidige risico’s omtrent de bestaande reservemunten dollar en de euro door massale aankoop van goud is ook duidelijk. Onduidelijk is echter vooral in te schatten hoe ver ze hierin zijn. Ondanks de steeds hardnekkiger wordende geruchten dat de goudprijs wordt gemanipuleerd - omdat Amerika de status van de dollar als reservemunt niet in gevaar zou willen brengen - blijven wij erbij dat goud een steeds belangrijkere rol zal gaan spelen in onze huidige economie. Westerse economieën hebben tevergeefs geprobeerd om de rol van goud in het financiële systeem te ontmantelen. De huidige discussies omtrent de onderhandelingen tussen de toezichthouders en centrale banken over de kapitaaleisen die in het kader van Basel III geëist worden en welke rol goud hierin kan spelen zijn hier een belangrijk recent voorbeeld van.

Dit zal niet alleen goudprijzen aanzienlijk beïnvloedden, maar kan ook ervoor zorgen dat ons banksysteem er volledig anders eruit komt te zien en dat goud niet langer een ondergeschikte rol zal spelen.