Vorige week zijn de notulen van die bijeenkomst gepubliceerd. Kunnen we op basis daarvan iets zeggen over de vooruitzichten voor de rente in de VS in de rest van dit jaar? Het rentecomité van de Fed vergadert namelijk nog begin november en medio december over de rente.

In de notulen lezen we dat zo’n beetje iedereen in het rentecomité van mening was dat de Amerikaanse arbeidsmarkt blijft aantrekken en dat dat zo zal doorgaan. Logisch dan ook dat iedereen meende dat de economische groei geen gevaar loopt, zeker omdat men het ook over eens was dat de gevreesde negatieve effecten van bijvoorbeeld het besluit in Groot-Brittannië om uit de EU te stappen, uiteindelijk meegevallen zijn.

Waar er onenigheid over was, is hoe oververhit de arbeidsmarkt is of zal worden. Een meerderheid vond dat nog niet aan de orde en besloot vooral op basis daarvan de rente ongewijzigd te houden.  Onlangs hebben we de cijfers over nieuwe banen in september gehad. Helaas kunnen we op basis daarvan niet stellig zeggen wie gelijk heeft, de groep die vreest voor een oververhitting of de groep die oververhittingszorgen een beetje overdreven vindt.

In september hebben de Amerikaanse bedrijven namelijk 156.000 nieuwe banen gecreëerd. Geen slecht cijfer maar ook niet een geweldige prestatie. Er was echter wel iets in het banenrapport voor de vorige maand wat zeer relevant is voor het rentecomité van de Fed. Het gaat om de werkloosheid. Die is namelijk gestegen van 4,9 procent naar 5 procent en dat is goed nieuws! Goed nieuws? Ja, inderdaad.

Doorgaans is een stijging van de werkloosheid een slechte zaak. De reden is dat de werkloosheid vaak stijgt omdat meer mensen werkloos worden, nogal logisch. Maar…er is ook een groep die wij economen ‘ontmoedigde werkenden’ noemen. Dat zijn mensen die geen baan hebben maar ook zo weinig hoop hebben op het vinden van een baan, dat ze het zoeken ernaar opgeven. Wie echter niet solliciteert, wordt niet geregistreerd als een werkloze.

Dat betekent dat wanneer die groep optimistischer wordt over de kans op het vinden van een baan, die dan wél gaat solliciteren en dus wél meegeteld wordt in de werkloosheidscijfers. En dan zie je iets vreemd: de werkloosheid stijgt omdat meer mensen de hoop hebben gekregen dat ze nu wel een baan zullen vinden. En dat optimisme geeft aan dat het goed gaat met de economie en dat de werkloosheid later weer zal gaan dalen als die mensen aan het werk gaan.

Dát was dus het geval in september. Vandaar dat die stijging van de werkloosheid voor mij een belangrijke reden is om te verwachten dat de Fed de rente in december zal verhogen van 0,25 naar 0,5 procent. In december en niet begin november omdat een week na de vergadering in november de Amerikanen hun nieuwe president gaan kiezen. De Fed wil geen gevaar lopen dat een renteverhoging gezien wordt als inmenging in die strijd.

Al met al acht ik de kans groot dat er in de VS dit jaar nog een renteverhoging op komst is dus. Níet zozeer omdat het nou zo geweldig gaat met de Amerikaanse economie (slecht gaat het echter ook niet) of omdat de Fed heel graag de rente wil verhogen maar vooral omdat de bank er al een jaar lang over praat. En onlangs gaf de Fed nog eens duidelijk aan de rente dit jaar één keer te zullen verhogen. 

Na al die hits,  aanwijzingen en zo zeer impliciete belofte de rente te verhogen, de rente vervolgens níet verhogen zou  de Fed duur kunnen komen te staan. Beleggers kunnen gaan denken dat de Fed de rente niet wíl verhogen, lees de inflatie wil laten stijgen naar meer dan wat de bank zegt na te streven, of dat de Fed onvoorspelbaar is geworden, ja zelfs ongeloofwaardig. En dát is iets wat de Fed koste wat kost wil voorkomen. Als de prijs daarvoor een renteverhoging is, dan moet dat maar, vinden zelfs de leden die er in principe geen enkele moeite mee zouden hebben de rente ook in heel 2017 te laten op waar die nu ligt, op 0,25%.

Uiteraard zal de bank die renteverhoging vergezellen van een hint dat er nog meer hikes eraan komen in 2017. Wat dat betreft zie ik echter hetzelfde gebeuren als in de afgelopen twaalf maanden. Eind vorig jaar gaf de Fed namelijk aan dat de rente in loop van 2016 vier keer verhoogd zal worden. Destijds  schreef ik dat we waarschijnlijk de Fed de rente één keer zullen zien verhogen omdat de Fed de rente niet zal kúnnen verhogen uit vrees voor economische gevolgen of financiële gevolgen voor de Amerikaanse overheid. Hetzelfde blijft in mijn ogen gelden in 2017.

Hoewel ik dus de Fed de rente in 2017 niet in dat tempo zie verhogen als dat de Fed zal impliceren, kunnen een renteverhoging in december en de belofte voor meer in 2017 richting het einde van het jaar de edelmetalenprijzen weer onder forse neerwaartse druk zetten.