Hoe ernstig de situatie tegenwoordig is in sommige delen van de VS, blijkt uit de break down van de cijfers per staat. Daaruit blijkt dat in staten zoals Kentucky en Michigan een derde van de beroepsbevolking werkloos is. In Georgia gaat het om ruim één vierde en in Iowa is één op de vijf werkloos. Dat kan een grote rol gaan spelen tijdens de presidentiële verkiezingen in november. In 2016 won Trump zowel Iowa als Georgia en Michigan maar met een heel klein verschil. In Michigan ging het zelfs om maar iets meer dan 10.000 stemmen. Als de oude politieke wijsheid ‘it’s economy stupid’ opgaat en in de wetenschap dat niets dichter bij de kiezer ligt dan of hij wel of niet een baan heeft, kan dat een probleem worden voor president Trump als de situatie op de arbeidsmarkt niet verbetert.

Met een glas-is-altijd-half-vol attitude is het WW-cijfer van vandaag niet al te slecht. Nadat het aantal nieuwe aanvragen vorige week onder de 6 miljoen was gezakt, zakt dat aantal deze week dus onder de 5 miljoen.

Of het aantal W-aanvragen gepiekt is, valt echter nog te bezien. Iemand met een glas-is-half-leeg-instelling zou, terecht, opmerken dat de ergste schade voor de economie in het tweede kwartaal kan komen.

Als het virus zich verder niet verspreidt en de lockdown versoepeld wordt, dan is het te verwachten dat de economische groei na de zomer gaat aantrekken en het aantal werklozen weer gaat terugvallen. Vanuit het Witte Huis bezien is dé vraag of dat op tijd zal komen voordat de Amerikanen op 3 november naar de stembus trekken. Voor Trumps herverkiezing geldt ‘it’s the economy, stupid’ maar is vooral afhankelijk van de ontwikkelingen rondom het coronavirus. Verschillende presidenten in het verleden zijn niet herkozen en hebben de schuld neergelegd bij bijvoorbeeld de Fed, dat de rente verhoogde en de groei afremde. Als Trump niet herkozen wordt, zal hij moeilijk de Fed de schuld kunnen geven maar wel de historie in gaan als de eerste president die verslagen is door een virus.

In de eurozone kondigde de ECB ondertussen nog een crisismaatregel aan om de economie te helpen door de coronacrisis heen te komen.

De bank voert een voor beleidsdoelen bevriezing van de ratings van bedrijven en landen. Tot september 2021 hanteert de ECB de ratings zoals die luidden op 7 april 2020. Eventuele verlagingen van de kredietwaardigheid na 7 april zullen geen gevolgen hebben voor onderpandsdoeleinden mits de rating minstens BB blijft. Dit is belangrijk omdat hoeveelheid onderpand cruciaal is voor hoeveel commerciële banken kunnen  lenen bij  de ECB. Des te minder onderpand, des te minder ze kunnen lenen en des te groter het gevaar dat de recessie langer zal duren en dieper zal worden.  

De centrale banken van de eurolanden mogen tijdelijk ook activa die niet voldoet aan de criteria om in aanmerking te komen als onderpand, toch als onderpand accepteren. Denk bijvoorbeeld aan leningen aan mkb-sector met de garantie van de overheden.

De Griekse staatsobligaties mogen nu ook als onderpand dienen voor leningen bij de ECB, dat was sinds de eurocrisis niet het geval. Dit zal vooral ten goede komen van de Griekse banken.

De ECB accepteert tijdelijk meer risico’s op haar balans door de haircut op onderpand met 20 procent over de hele linie te verlagen. Haircut is het percentage waarmee de ECB de waarde van het onderpand vermindert om zichzelf te beschermen tegen een faillissement van de uitgever van een schuldbewijs of een waardedaling ervan. Hoe lager de haircut, des te meer geld commerciële banken kunnen lenen bij de centrale bank. De ECB schat in dat de banken uit de eurozone hierdoor  zo’n 140 miljard euro meer zullen kunnen lenen bij  de ECB.

Tot nu toe was het de banken toegestaan maximaal 2,5% van hun als onderpand geschikte activa aan te houden als unsecured bank bonds. Die limiet wordt verhoogd naar 10 procent. Daardoor kunnen banken meer kortlopende schulden van andere banken kopen. De ECB schat in dat deze maatregel zo’n 160 miljard euro aan extra liquiditeiten zal betekenen voor de banken uit de eurozone.

Het doel is om de beschikbaarheid van onderpand die banken moeten hebben om geld te lenen bij de ECB te waarborgen ook als landen en bedrijven hun kredietwaardigheid de komende tijd omlaag zien gaan. De kans op verlagingen van de kredietwaardigheid is groot gezien de crisis maar dat zou vaak betekenen dat bedrijven die in de kern gezond zijn en tijdelijk, door de coronacrisis, wind tegen krijgen, een lagere rating zouden krijgen. Bij ongewijzigd beleid, zouden die bedrijven minder snel of niet aan kapitaal kunnen komen, wat op zijn beurt de crisis kan verdiepen en verergeren. De ECB wilde daarnaast de mogelijke problemen voor zijn, vandaar dat de bank pro-actief in actie is gekomen. Door de nationale centrale banken meer ruimte te geven, zorgt d ECB ook voor meer flexibiliteit.

De ECB gaf aan nieuwe maatregelen te nemen, mocht dat nodig zijn, om de gevolgen van verlagingen van de kredietwaardigheid te mitigeren.

In mijn optiek betekent dat laatste dat we er rekening mee moeten houden dat als de verlagingen van de kredietwaardigheid tegenvallen, de ECB de vloer verder zal verlagen.

Het besluit de kredietwaardigheid tbv leningen aan banken uit de eurozone tijdelijk te bevriezen lijkt mij een prima maatregel, macro-economisch gezien, gezien de economische situatie. De ECB zorgt er zo voor dat landen/bedrijven die door coronacrisis (externe schok, gaat wel over) minder kredietwaardig worden, niet in extra problemen komen die van een tijdelijk probleem een permanente, lees ondergang, kunnen maken. Dat gezegd hebbende: de belofte verdere maatregelen niet uit te sluiten om de effecten van verdere kredietverlagingen te mitigeren, kan ongewenst effect hebben. Het gevaar bestaat namelijk dat de ECB daarmee voorbij het bovenstaande (=bedrijven door een tijdelijke probleemsituatie heen helpen) gaat en structureel landen/bedrijven gaat steunen die minder kredietwaardig worden om redenen buiten de coronacrisis. Dat is economisch onverstandig beleid, inmenging in marktwerking en gaat mede daardoor ver over de grenzen van monetair beleid.

Ik begrijp verder wel dat de ECB deze maatregel niet te kort wil laten duren maar omwille van rust een langere periode kiest. Toch had ik graag van de bank gehoord dat ze deze maatregel terug zal draaien als de economische situatie voor september 2021 normaliseert