Natuurlijk kwam het niet als een verrassing dat de Amerikaanse Senaat woensdag heeft ingestemd met een zoveelste verhoging van het schuldenplafond gedurende dit jaar. Dat beleggers inmiddels ook steeds meer twijfels hebben over hun Amerikaanse investeringen, blijkt inmiddels wel uit de volatiele koersbewegingen van afgelopen weken. Positief voor goud, want nu de aandelenmarkten qua performance wat teleurstellen, verhogen beleggers hun exposure naar edelmetalen.

Mede hierdoor brak goud eindelijk weer door de magische grens van $1.300 per troy ounce. De toenemende interesse in goud komt ook tot uitdrukking in de aantrekkingskracht van fysieke indexfondsen, zoals de SPDR Gold Trust, dat zijn goudvoorraad zag toenemen met 1,2% tot 806,35 metrische ton. Vorig jaar kromp deze ETF nog met 41%.

Maar ook het bericht dat China nu waarschijnlijk een grotere voorraad goud aanhoudt dan india- droeg bij aan de opleving. De aanleiding is dat goud volgens China aantrekkelijk geprijsd is (gemanipuleerd of niet- en geef ze eens ongelijk).

Het is makkelijk om de Amerikanen te bekritiseren. Te makkelijk misschien, gezien het aan onze kant van de plas ook niet allemaal van een leien dakje gaat. Eerder meldden we reeds dat het zeer zorgwekkend is dat de geldgroei op een historisch laag punt staat en afgelopen jaar met 1% is afgenomen. Dit cijfer toont namelijk aan hoe laag de kredietbehoefte is van bedrijven en particulieren. (laatste keer dat de geldgroei op hetzelfde laatste punt stond was tijdens de financiële crisis in 2009). Ook weten we dat de inflatie in de eurozone met 0,7% alarmerend laag staat, de rente is  met 0,25% zeer laag en flirt met de nulgrens waarbij negatieve rentes gevaarlijk dichterbij komen. Daar komt bij dat de werkeloosheid is in veel landen inmiddels ook op depressieniveau zijn aanbeland. Alleen de aanhoudende dreiging van deflatie zou eigenlijk al een ware nachtmerrie voor Draghi moeten zijn. Maar nee hoor, het gaat heel goed met Europa. We hoeven ons verder geen zorgen meer te maken.

Je hoeft echt geen hogere wiskunde toe te passen om tot de conclusie te komen dat verdere versoepeling door de ECB is logischerwijseen onherroepelijke volgende stap is.Het grootste gevaar voor de eurozone blijft een situatie waarin de prijsniveaus blijven dalen. De sterke euro in combinatie met de trage hervormingen en gebrek aan daadkracht zal de reeds lage inflatie kunnen ombuigen naar deflatie. Hoewel de eurozone een behoorlijk overschot op de lopende rekening heeft, blijft er op korte termijn een neerwaartse druk op de euro. Veel analisten verwachten dat de korte rente in de VS zal oplopen terwijl de ECB eerder zal neigen naar verdere monetaire verruiming waardoor de rentespread met de VS groter zal worden.Maar nee hoor er is niets aan de hand. De Europese economie zal binnen de kortste keren weer floreren.

Maar Draghi lijkt toch een compleet andere rekenmethode toe te passen waardoor het echt nog maar valt te bezien of de centrale bank tot dezelfde conclusie komt bij de volgende beleidsvergadering in maart. Het lijkt ons dat politici en centrale bankiers nu eindelijk eens grip moeten krijgen op hoe men met deflatie zal omgaan. En als dat niet heel rap aangepakt wordt, zal dit een zeer zorgwekkende nieuwe bedreiging voor de toekomst van Europa vormen. Toch zit de ECB gezellig in de 'we zullen afwachten en zien'-modus. Maar misschien moeten ook wij verder kijken dan onze eigen neus lang is en Draghi niet te snel te veroordelen.

Want eerlijk is eerlijk, Draghiis niet het kernprobleem. Immers is er eigenlijk maar een economie die te pas en te onpas haar veto-stem inbrengt. De rest van Europa heeft het er maar mee te doen. Draghi zal nu meer dan ooit er alles aan moeten doen om Duitsland tevreden te houden omdat het natuurlijk catastrophale gevolgen zou hebben als ons buurland besluit de Eurozone te verlaten. En dat ze ertoe instaat zijn, is inmiddels ook wel duidelijk.

Draghi kan het deflatiegevaar inmiddels ook niet meer oplossen door opnieuw goedkope driejaarsleningen (LTRO’s) te verstrekken aan Eurpese banken. Het Duitse constitutionele hof heeft bepaald dat dit in strijd is met de Duitse grondwet en zet hiermee het wapenarsenaal dat de ECB ter beschikking heeft zeer onder druk. Het programma van OutrightMonetary Transactions tast de Duitse soevereiniteit aan. Het Duitse hof voerde deze week de druk op, of de ECB stopt met dit opkoop programma, of Duitsland zelf doet dit. Hoe dan ook, zonder de toestemming van Duitsland- kan Draghi niets.

Maar dat is niet alles wat er bovenaan het verlanglijstje van Duitsland prijkt. Ze willen ook dat landen die bankroet dreigen te gaan een zogenoemde rijkenbelasting aan vermogende ingezetenen opleggen om de financiële nood op te lossen. Pas daarna zouden ze kunnen aankloppen bij andere eurolanden. (lees Duitsland) We zijn allemaal inmiddels wel bekent met dit fenomeen. Vorig jaar nog, werden spaarders en obligatiehouders op Cyprus verplicht aan de gezondmaking van de staatshuishouding bij te dragen.  Vreemd is het natuurlijk niet te noemen dat Duitsland stelling neemt. De harde opstelling van de Duitse centrale bank volgt op jaren waarin vijf eurolanden door andere eurozonelanden werden gered. De ECB deed bijvoorbeeld steunaankopen van obligaties van een land als Italië, terwijl daar (ter vergelijking) het netto vermogen van huishoudens hoger ligt dan in Duitsland. 

Ondanks het lastige pakket waarin Duitsland Draghi brengt, de achterliggende gedachten van de Duitsers is goed te volgen. Volgens de Bundesbank komt een kapitaalheffing overeen met het principe van nationale verantwoordelijkheid, in lijn waarmee belastingbetalers verantwoordelijk zijn voor de verplichtingen van hun overheden voordat een beroep wordt gedaan op de solidariteit van andere landen.

En toch heeft de ECB nog meerdere mogelijkheden om uit deze misère te komen. De meest effectieve manier is wellicht om het controversionele advies te volgen dat Ben Bernanke in 1999 aan Japan gaf om de definitie van prijsstabiliteit te verhogen van 2% inflatie naar 4%. Bernanke riep de Bank of Japan op om een 'tamelijk hoog' inflatiedoel in te stellen om zo te laten zien dat het 'op veilige afstand wilde blijven' van een deflatoire omgeving.

Zijn argument was dat een doelstelling van 3% tot 4%, vastgesteld voor een aantal jaar, de private sector het vertrouwen zou geven dat de overheid aan de deflatievalkuil wil ontsnappen. Hogere inflatieniveaus kunnen bovendien ook helpen met het doen dalen van de schuldenbergen van overheden in de eurozone. Lijkt nu nader bekeken niet heel gek- dat advies van Bernanke.

Draghi heeft nu als allerbelangrijkste taak te zorgen dat de kredietverlening weer in beweging komt, en mag daarbij best afkijken bij andere grote economien. Immers hebben ze in de VS het zogenoemde TARP, het Verenigd Koninkrijk heeft programma's als 'funding-for-lending' en 'help-to-buy' en Japan heeft Abenomics. Draghimoet hierbij bekijken of bankleningen zo kunnen worden verpakt dat de private sector deze kan opkopen. De ECB kan dan in een later stadium alsnog optreden als de economische situatie verslechtert. Een nieuwe verlaging van de rente kan ook helpen, evenals het vragen van geld aan banken die 'overnight' geld bij de ECB willen stallen." Europa moet zo snel mogelijk het vertrouwen weer herwinnen en kredietgroei aanwakkeren.

Genoeg maatregelen dus die Draghi kan nemen. Hopelijk heeft Duitsland hem wakker geschud en zal hij tot actie overgaan.