Dé reden voor de Fed de rente te verhogen deze week én de plannen voor de rente voor de toekomst niet te wijzigen, is het rotsvaste vertrouwen dat de inflatie, die recent behoorlijk is gedaald, later dit jaar weer zal gaan stijgen. Dat vertrouwen stoelt enerzijds  op de aanname dat de economische groei zal versnellen, iets wat doorgaans de inflatie meeneemt en anderzijds, en daaraan gerelateerd, dat de krappe arbeidsmarkt voor inflatoire druk zal gaan zorgen. Over het laatste zal ik het een andere keer hebben, nu wil ik me focussen op de verwachting dat de economie sneller zal draaien de komende tijd.

Een belangrijke reden voor de centrale bank om in december vorig jaar überhaupt te beginnen met het verhogen van de rente, was het plan van President Trump om de belastingen fors te verlagen en tegelijkertijd omvangrijke infrastructurele investeringen te beginnen. Beide zouden de Amerikaanse economie een behoorlijke impuls geven.

De hervorming van het belastingstelsel is echter bij lange na niet klaar en over de enorme uitgaven aan infrastructuur waarover niet zo lang geleden nog sprake is geweest, horen we ook steeds minder. Allerlei schandalen rondom de Amerikaanse President en onderzoeken die worden uitgevoerd – sinds kort wordt zelfs onderzocht of President Trump zich schuldig heeft gemaakt aan het belemmeren van rechtsgang, wat, indien aangetoond, zelfs het afzettingsprocedure in gang kan zetten – zorgt voor vertraging bij het verlagen van belastingen en in gang zetten van grote infrastructurele projecten.

Kortom, de twee zaken die voor een behoorlijke impuls voor de Amerikaanse economie moesten zorgen, worden steeds onwaarschijnlijker. Wat met de dag waarschijnlijker wordt, is dat die belastingverlagingen en infrastructurele projecten later komen dan eerder gedacht en in minder sterke mate.

Bij dat alles komt nog bij dat de kans dat de Chinese economie verder zal afkoelen groot blijft. En als de Amerikaanse economie wind tegen krijgt, of veel minder wind in de rug krijgt, en/of President Trump met nieuwe schandalen te maken krijgt, moeten we er rekening mee houden dat hij, om de aandacht daarvan af te leiden en de steun onder bepaalde groepen kiezers te proberen te verstevigen, over kan gaan tot protectionistische maatregelen. Iets wat tot een reactie uit andere landen en in feite handelsconflicten, kan leiden, met negatieve gevolgen voor de groei van de Amerikaanse economie en de wereldeconomie als geheel.

Wat ook een rol in het geheel speelt, is het volgende. De Fed verhoogt de rente om zo het monetaire beleid minder ruim te maken. Maar door de significante daling van de inflatie in de afgelopen maanden, gebeurt dat automatisch. Wat voor een economie namelijk vooral belangrijk is, is de reële rente en niet zo zeer de nominale rente. Die reële rente berekenen we door van de nominale de inflatie af te halen. Omdat de inflatie is gedaald in de VS, is die reële rente dus iets gestegen en is er feitelijk sprake van een verkrapping van het monetaire beleid ook zonder de renteverhoging van de Fed. De reële rente blijft overigens nog steeds historisch bezien zeer laag. Als de Amerikaanse inflatie de komende tijd níet stijgt, dan zal het monetaire beleid krapper blijven dan vorig jaar en zal de Fed zich wel twee keer afvragen of additionele renteverhogingen verstandig zouden zijn, zeker als de economie ook nog eens wind tegen krijgt.

Het zou mij niet verbazen als de Fed na de zomer de eigenhandig opgewekte verwachtingen over rentestanden in 2018 en 2019 begint te temperen. Dát zou zomaar goed nieuws kunnen zijn voor edelmetalen.