Het rentecomité was zeer in zijn nopjes over de ontwikkeling van de Amerikaanse economie. Een van de redenen daarvoor was dat men extra groei verwachtte uit de begrotingshoek, dankzij de plannen van de nieuwe President op het gebied van belastingverlagingen (fors) en infrastructurele investeringen (eveneens fors). Beide zouden de koopkracht van de Amerikanen verder aanjagen en via een gunstige invloed op de arbeidsmarkt ook voor nog meer optimisme zorgen wat op zijn beurt hogere uitgaven en dus een hogere economische groei zou betekenen. 

Buiten de VS zagen de comitéleden de donkere wolken minder donker worden. Over de economische ontwikkelingen in China en de eurozone was men meer te spreken dan voorheen het geval was, waardoor de kans dat de Amerikaanse economie eronder zou lijden, afnam. Dat van de gevreesde protectionistische maatregelen die President Trump had aangekondigd weinig terechtkwam in de eerste maanden van zijn presidentschap zal ook wel bijgedragen hebben aan een gunstige stemming onder de leden van het rentecomité van de Fed.

Het verbaast daarom ook niet dat in de afgelopen weken enkele leden van dat comité ervoor gepleit hebben dat de Fed de rente niet nog twee keer verhoogt dit jaar, zoals de bank min of meer beloofde na de renteverhoging in maart, maar zelfs nog drie keer. Zo zei Eric Rosengren, de baas van de regionale centrale bank in Boston, in een toespraak de rente dit jaar nog drie keer te willen opkrikken. Zijn collega uit San Francisco ging niet zo ver, maar liet weten 'het niet uit te willen sluiten dat de rente dit jaar meer dan 3 keer omhoog zal gaan'.

Historisch gezien zijn de Presidenten van de regionale centrale banken veel eerder te porren voor renteverhogingen dan het dagelijkse bestuur in Washington. De verklaring hiervoor is dat bij langdurige te lage rentes na verloop van tijd de inflatie flink omhoog klimt. Wall Street heeft daar, over het algemeen, weinig last van. Soms heeft het er zelfs baat bij. Hoe anders is het voor de inwoners van dat deel van de VS dat tussen de twee kusten ligt. De Amerikanen noemen dat ook wel Main Street, om zo het verschil met Wall Street duidelijk te maken. Die Main Street heeft er juist veel last van wanneer de inflatie klimt. Dat is de reden dat de regionale centrale banken, historisch gezien, de rente veel eerder en sneller willen verhogen dan hun collega's in Washington.

Daarnaast is het belangrijk om te weten dat de comitéleden die uit de regio's komen een minderheid vormen in het rentecomité. De geluiden dat de Fed de rente nog drie keer moet verhogen, moeten we pas echt serieus nemen als alle comitéleden uit de regio's de officiële rente sneller willen verhogen. Echter, dat is niet het geval. De President van de centrale bank in Atlanta bijvoorbeeld liet juist weten nog twee renteverhogingen prima te vinden.

Tot slot is er nog een derde feit dat zeer relevant is in dit opzicht. Hoewel de markten aandachtig luisteren als iemand van het rentecomité spreekt, leert de ervaring dat ze vooral veel waarde hechten, en terecht, aan de mening van de voorzitter en de vice-voorzitter. Stan Fisher, de vice-voorzitter van het rentecomité van de Fed, gaf onlangs aan twee renteverhogingen in de loop van het jaar 'zo ongeveer goed' te vinden. Ook de voorzitter, Janet Yellen, heeft nog niets gezegd wat erop zou duiden dat de bank de rente dit jaar nog drie keer zal verhogen.

Al met al kunnen we de geluiden zoals die uit Boston in feite negeren. Het wordt pas anders als veel meer regionale banken dat geluid laten horen. Daar is momenteel nog geen sprake van. Ook als de voorzitter hetzelfde geluid laat horen, moeten we de zaak serieus gaan nemen. Dat is nu nog niet gebeurd.

Dat zijn echter niet de enige redenen op basis waarvan ik concludeer dat de kans op drie renteverhogingen dit jaar klein is en ik juist er rekening mee houd dat de Fed de rente nog maar één keer zal opkrikken.

Hoewel de leden van het rentecomité optimistischer zijn over de Amerikaanse economie dan enkele maanden geleden het geval was, lijkt dat optimisme vooral te stoelen op wat economen zachte data noemen, namelijk enquêtes zoals die over hoe de stemming is onder de Amerikanen en in het bedrijfsleven, of de stijgende aandelenkoersen. De zogeheten hard data, zoals daadwerkelijke investeringen van bedrijven bijvoorbeeld, staven de gestegen optimisme niet helemaal. Zo wijzen vele indicatoren erop dat de economische groei in het eerste kwartaal van dit jaar aanmerkelijk lager zal uitkomen dan in de laatste drie maanden van vorig jaar. 

En de plannen van President Trump die de economische groei later dit jaar een behoorlijke boost kunnen geven?

Het feit dat President Trump onlangs, ondanks het feit dat zijn partij in beide kamers van het Amerikaanse parlement een meerderheid heeft, er niet in is geslaagd het zonder twijfel meest gehate maatregel die President Obama heeft ingevoerd, de zogeheten Obamacare, af te schaffen, is veelzeggend.

Niet alleen zijn de plannen van de nieuwe regering daardoor in de war geschopt, het fiasco zorgt ook voor vraagtekens bij de genoemde plannen op belastinggebied en op het gebied van infrastructuur. Er is veel weerstand tegen die plannen onder de Republikeinse afgevaardigden omdat het gevolg een forse stijging van de staatsschuld zou zijn, iets waar veel Republikeinen, zeker uit de  fiscaal zeer conservatieve regio’s in het midden en zuiden van het land, faliekant tegen zijn (dit ook omdat volgend jaar de verkiezingen voor het parlement plaatsvinden en de zittende Republikeinse afgevaardigden die verkiezingen niet in willen gaan waarbij hun tegenstrevers hen als fiscaal onverantwoord kan bestempelen). Het zou mij niet verbazen als de plannen van President Trump op het gebied van belastingverlagingen en omvangrijke investeringen in infrastructuur niet helemaal of zelfs helemaal niet uitgevoerd worden.

En dan is er nog de altijd aanwezige mogelijkheid dat President Trump protectionistische maatregelen zal nemen. Merk op dat die kans toeneemt als de economische groei in de VS inderdaad verzwakt; protectionistische maatregelen lijken dan nog meer dé oplossing voor die ongewenst lage groei te zijn. Maar omdat protectionisme uit Washington hetzelfde respons teweeg kan brengen uit Beijing, Brussels en andere hoofdsteden, zou dat de groei van de wereldeconomie negatief raken, iets waar de leden van het rentecomité zoals ik aan het begin opmerkte, juist opgewekt over zijn.

Al met al ziet het er niet naar uit dat de macro-economische omgeving in de rest van 2017 zodanig zal zijn dat de Fed de officiële rente nog drie keer zal kunnen verhogen. Zelf heb ik nog steeds grote twijfels bij de verwachting dat de bank de rente nog twee keer zal verhogen dit jaar. Twee renteverhogingen tussen nu en de Oudejaarsdag zijn in mijn ogen het maximaal haalbare.  Dat vooruitzicht in combinatie met de ontwikkelingen op het inflatiefront en geopolitieke onrust in de wereld is geen slechte omgeving voor de edelmetalen.