Afgelopen maanden stonden veelal in het teken van de huidige zorgwekkende economische ontwikkelingen wereldwijd. Teveel misschien, maar misschien ook niet. Onze zorgen zijn immers groot: de steeds erger wordende onrust in Oekraïne, voortdurende valutacrisis, de dollar die zich op glad ijs bevindt, de groeiende vertrouwenscrisis in de VS met een grote kans op sterk dalende markten, afkoeling van de Chinese economie, de afname van geldgroei in zowel China als Europa, het deflatiespook, een te sterke euro, de aankomende Europese verkiezingen en, ja, zo kunnen we nog wel even doorgaan...

Kijkend naar deze zorgwekkende ontwikkelingen zouden de edelmetalen logischerwijs al lang door het spreekwoordelijke  dak moeten schieten… en veel verder nog. Maar we weten het allemaal, niets is minder waar.

Nog niet zo heel lang geleden kopten veel kranten dat beleggers in het eerste kwartaal dit jaar hun interesses in grondstoffen weer teruggevonden hadden. Immers steeg de UBS Commodity Index met ruim 7% terwijl er de vijf maanden daarvoor nog sprake was van een massale uitstroom.

ETF Securities rapporteerde in een rapportage over het eerste kwartaal dat beleggers meer dan $122,4 miljard in grondstoffen hadden belegd. Ter vergelijking, dat is ongeveer hetzelfde bedrag als het eerste kwartaal van 2013 (dit was nog in de hoogtijdagen voor de scherpe daling in april 2013).

Niet slecht zou je dus eigenlijk denken. En ETF securities gaat vrolijk verder, zilver zag de grootste instroom omdat beleggers het edelmetaal zouden gebruiken om met een hefboom te profiteren van het verbeterde sentiment rond goud en platina. Daarnaast wordt zilver vaak als een hoge bèta-versie van goud gezien, zodat het aantrekkende sentiment rond de goudprijs ervoor zorgt dat meer beleggers posities in zilver opbouwen. Aangezien die markt ook veel kleiner is, profiteert de zilverprijs hier eerder van dan de goudprijs.

De instroom in goudproducten is vooral het gevolg van het feit dat veel beleggers hun al te optimistische verwachtingen rond de economische groei in de VS hebben bijgesteld en men de risico’s wereldwijd (zie opsomming intro) ziet oplopen, zo vervolgt ETF Securities.

Het verbeterde sentiment rondom edelmetalen horen wij u denken? Juist, het ogenschijnlijk verbeterde sentiment. Nou daar gaan we;

Goud en zilver zijn veel vaker het onderwerp van de dag. Platina valt vaak buiten de boot en dat is niet helemaal terecht omdat juist nu platina een eigen podium verdient. Platina en palladium zijn "ready to strike back" volgens ETF securities. De stakingen in Zuid-Afrika gaan inmiddels hun dertiende week in en de voorraden bij de grote producenten beginnen op te raken. Contractleveringen komen hierdoor enorm onder druk te staan.

En hoe komt het dan dat de prijsrally in platina en palladium tot dusver beperkt is gebleven? Dat valt te verklaren door de grote voorraden die tot daaraantoe nog beschikbaar waren op de markt. En mogelijke handelssancties tegen Rusland en de aanhoudende stakingen in Zuid-Afrika zullen op korte termijn de prijzen voor platina en palladium verder omhoog drijven. ETF Securities verwacht dat de echte rally in gang wordt gezet zodra een van de grote producenten niet meer aan zijn contractuele verplichtingen kan voldoen en op de vrije markt moet inkopen.

Is dat speculatief? Absoluut! Is dat aannemelijk? Zeker, er hoeft geen ingenieuze wiskundige formule aan te pas te komen om hier volmondig ja op te kunnen antwoorden. Immers zijn de getroffen platinamijnen goed voor 75% van de wereldwijde platinaproductie. En om nog een stapje verder te gaan, het World Gold Council verwacht zelfs dat de platinaprijs de komende jaren een stijging van 70% mag verwelkomen.

Tot zover de logische argumentatie waarom platina nu zeer interessant is. En dan nu de cijfers. Gisteren kwamen namelijk de daadwerkelijke productiecijfers uit van ’s werelds grootste platinaproducent Anglo American. En zoals verwacht, Anglo American duikt de rode cijfers in doordat de productie van platina in het eerste kwartaal van dit jaar scherp gedaald is, met 39% tot 357.000 troy ounces om precies te zijn (in vergelijking met dezelfde periode in 2013). Daarnaast heeft Anglo aangegeven te verwachten dat de eigen productie dit jaar nog met een verdere 13% lager zal uitvallen door de stakingen en dat een verdere daling mogelijk blijft gezien er nog steeds geen akkoord met de vakbonden is bereikt. Dat belooft veel goeds voor de delvingresultaten voor de 2 andere grote platinamijnen Impala Platinum Holdings (IMP) en Lonmin (LMI). Zij zijn immers samen met Anglo goed voor ruim 75% van de mondiale platinadelving. 

Niet alleen zal de staking een forse impact hebben op de platinaproductie; iedere dag dat er gestaakt wordt loopt alleen Lonmin al 3.100 troy ounces aan platina mis. Dat komt neer op een financieel verlies van ongeveer $4,5 miljoen (tegen huidige koersen). De kans is groot dat de stakingen ook op de goudmijnen overslaan. De autoriteiten doen er op dit moment alles aan om dat te voorkomen, maar verdere onrust valt niet uit te sluiten.

En hoe zit het met de vraagkant? Inmiddels is het algemeen bekend dat de vraag naar platina vanuit de industrie en de vraag naar platinasieraden al (en de komende jaren) relatief harder stijgen dan het aanbod. Doordat platina voornamelijk in dieselkatalysatoren gebruikt wordt, hebben de zwakke vooruitzichten en de geringe groei van de autoverkopen in de eurozone ervoor gezorgd dat de prijs in 2012 en 2013 aanzienlijk lager stond.

Uit een internationaal onderzoek van KPMG naar de toekomst van de automobielbranche blijkt dat de vraag naar voertuigen in de opkomende landen tot 2020 fors zal toenemen. China zal tegen die tijd goed zijn voor een derde van alle nieuwe auto’s wereldwijd. Hierna volgt de VS met 17 miljoen auto’s, India met 10 miljoen en Brazilië met bijna 6 miljoen auto's. Daarnaast is de verwachting dat ook de Europese auto-industrie de komende jaren weer uit zijn dal zal klimmen, waar platina wederom verder van zal profiteren. China heeft onlangs aangegeven de vervuiling massaal te willen terugdringen waarbij katalysatoren hierin een doorslaggevende rol zullen vervullen.

Concluderend kunnen we stellen dat de relatief lage edelmetaalprijzen op dit moment inderdaad weinig vreugde opleveren. Echter, kijkend naar alle economische risico’s die op dit moment op iedere straathoek op de loer liggen en de steeds groter wordende discrepanties tussen het vraag en aanbod kunnen we alleen maar stellen dat we juist blij moeten zijn met deze prijzen. Blij dat we posities kunnen uitbreiden. De stijgende koersen zullen sneller komen dan ons misschien zelf lief is.