Een ander effect is dat de groeivooruitzichten voor de middellange termijn dreigen te verslechteren. Dat zou niet zo zeer direct door het coronavirus komen, te verwachten valt dat het virus mettertijd onder controle zal komen en zal verdwijnen, als indirect. Doordat veel bedrijven hun omzet zien dalen, liggen reorganisaties en ontslagrondes op de loer. Dalende aandelenkoersen drukken doorgaans het vertrouwen van de consument in de economische toekomst, iets wat verder versterkt wordt door aanhoudende berichtgeving over de ontwikkelingen op de financiële markten. Een slecht gemutste consument is een consument die zijn hand op de knip houdt, wat de groei negatief raakt. Tezamen met stijgende werkloosheid bestaat het gevaar dat er een negatieve spiraal ontstaat van minder vertrouwen, afnemende consumptie, nieuwe ontslagen, nog minder vertrouwen et cetera.

Die negatieve spiraal is te verwachten als voor de rest alles onveranderd zou blijven. Zoals dat de centrale banken en de overheden van de getroffen landen, niet in actie komen hun economieën te stimuleren. Dat gebeurt echter niet. Zij komen in actie en die actie mag gerust krachtig worden genoemd.

Vlak na de centrale banken kwamen ook de regeringen in actie. In Europa besloot de Duitse regering bedrijven ongelimiteerde kredietlijnen aan te bieden om faillissementen te voorkomen. Deelstaat Beieren is zelfs bereid tijdelijk aandeelhouder te worden in bedrijven die het moeilijk krijgen als gevolg van het coronavirus. De garanties van de regering in Berlijn bedragen in eerste instantie 550 miljard euro (wat ongeveer gelijk is aan de omvang van de totale economie van Zwitserland en iets minder is dan de totale Nederlandse economie) maar de minister van Financiën voegde er onmiddellijk aan toe dat er geen plafond is voor de steun die de overheid bereid is te verlenen. Zijn collega van Economische Zaken onderstreepte dat door te zeggen dat de aangekondigde steun nog maar het begin is. Bondskanselier Merkel gaf aan dat ze zelfs de in Duitsland zo goed als heilige streven naar begrotingsevenwicht aan de kant schuift. Te midden van deze bijzondere situatie zal de regering alles doen de economie overeind te houden en we zien wel waar de begroting op uitkomt, aldus Merkel. Zij voegde toe dat de coronacrisis bestrijden op de eerste plek komt.

De ministers van Financiën van de eurolanden kwamen ook bij elkaar en kondigden een pakket maatregelen aan ter waarde van ruim 10 procent van de economie van de muntunie. Die steun komt bijvoorbeeld in de vorm van tijdelijke WW-uitkeringen, opschorting van betalingsverplichtingen van bedrijven, garanties voor leningen et cetera. Ook zijn er tientallen miljarden euro geoormerkt voor onmiddellijke investeringen in de zorg en als steun voor mkb-bedrijven. De ministers gaven aan dat meer maatregelen genomen kunnen worden. Zo is het Europese noodfonds á ruim 400 miljard euro nog niet in stelling gebracht bijvoorbeeld. Elders, zoals in Groot-Brittannië, Australië, Japan, Canada, Zuid-Korea, de VS en China zijn ook vele maatregelen genomen de economieën van die landen te ondersteunen.

De realiteit is dat de economische schade van het coronavirus niet te voorkomen is. De economische groei in de eerste helft van dit jaar zal onvermijdelijk zeer laag zijn of zelfs helemaal verdwijnen.

De genoemde maatregelen hebben dan ook als doel om het negatieve effect op economische groei in termen van duur en hevigheid, te verminderen door bijvoorbeeld het ontstaan van de eerder genoemde negatieve spiraal te voorkomen. Anders gesteld: centrale banken en overheden proberen niet een recessie te voorkomen maar een depressie! Gezien wat voor stappen gezet zijn, is de kans groot dat dat zal lukken.