Vorige week schreef ik het nog. Een stijgende goudprijs door huidige geopolitieke onrust is nog lang geen ‘done deal’. Goud moet het op dit moment met name hebben van een negatief sentiment op de financiële markten. Een klein probleem daarbij is dat de dollar door de ontstaande situatie naar het hoogste punt in afgelopen 4 weken is gestegen. Bloomberg verwacht hierdoor dat door de ontstaande geopolitieke omstandigheden, de dollar en de Fed de goudprijs op korte termijn zullen domineren.

Nadat het edelmetaal gister nog naar het laagste punt in 5 weken daalde met 1,3% naar $1,289.40 door positieve economische cijfers uit de VS (verlaagde werkeloosheidsaanvragen en verhoging in industriële orders) , maakte goud vandaag weer een opvallende comeback. Het blijft onrealistisch dat de huidige onrust weinig invloed heeft op de goudkoersen. Want dat we veel hebben om ons op dit moment zorgen te maken is zeker.

In de fysieke markt merken wij wel degelijk dat de onrust onder beleggers steeds groter wordt. Niet zozeer doordat het aantal orders fors omhoog is geschoten, het zijn met name de volumes van de orders die fors stijgen. Grote investeerders lijken nu toch ook hun bedenkingen te krijgen en kiezen zelf liever voor financiële zekerheid te gaan door massaal fysiek goud aan te kopen. Uiteraard is dat aan een ieder om daar op zijn of haar eigen manier mee om te gaan. Maar we kunnen het ook niet vaak genoeg zeggen, fysiek goud staat los van ons financiële systeem en is daarmee een veilige manier om vermogen van de huidige en nog komende turbulentie te beschermen. En dat we een turbulente tijd tegemoet gaan is zeker...

Sinds de Russische invasie op de Krim in maart dit jaar, wordt er al gewaarschuwd voor sancties tegen Rusland. De VS en Europa proberen al maanden Rusland ervan te weerhouden om wapens en strijders naar Oekraïne te brengen. Met bijzonder weinig resultaat is wel gebleken, maar het lijkt ons ook wel bijzonder moeilijk om sancties überhaupt door te voeren. Om te beginnen speelt Rusland een veel te belangrijke rol op politiek niveau om wereldwijd conflicten op te lossen. Ze zijn overal bij betrokken en kunnen overal invloed op uitoefenen.

Maar zorgwekkender nog is dat er bij sancties een verdeeldheid wereldwijd zal ontstaan die moeilijk weer te repareren valt. Als het westen zich tegen Rusland zal keren zal China een sterkere bondgenoot van Rusland worden. Dat zou wederom weer een bijzonder slechte zaak zijn voor de VS, die immers nog steeds aan het vechten is om de dollar als wereldreservemunt te houden.

Het is allemaal een groot politiek spel waarbij het maar de vraag is of het opgelost kan worden of dat we door gaan in de categorie ‘zand erover op naar het volgende’. Economen spreken er in de laatste week er meer en meer van dat het erop lijkt dat de wereld afgelopen maanden een geopolitieke whiplash heeft opgelopen. Wereldleiders moeten meer en meer schakelen tussen het doven van alle politieke brandhaarden. Waarbij het probleem dat alle bestaande conflicten haarfijn in elkaar verweven zijn de situaties aanzienlijk bemoeilijkt om ook daadwerkelijk met gefundeerde oplossingen en sancties te komen.

Natuurlijk willen ‘we’ (lees het westen) ervoor kiezen om Rusland te straffen voor de hele vreselijke situatie in Oekraïne. Want inmiddels is ook wel bekend dat Rusland zich niet heeft gehouden aan de belofte om minder wapens en strijders naar Oekraïne te brengen. Sterker nog, de dag na de ramp lieten satellietfoto’s zien dat de aantallen van de strijders juist aanzienlijk verhoogd zijn.

Toch is het waar. We kunnen niet zonder Rusland. Maar de harde waarheid is, dat we niet zonder een samenwerking met de meeste landen uit het Midden-Oosten kunnen. Op wereldniveau zeker niet, we zijn inmiddels verweven in een complex spinnenweb.

Om te beginnen hebben we Rusland nodig om het probleem met het atoomprogramma van Iran op te lossen. Maar als je daarop volgt Iran weer zou straffen voor dat atoomprogramma, komen we in de problemen omdat we Iran en de sjiitische machthebbers nodig om als tegengewicht te functioneren tegen Irak waar nu de Soennitische terroristen op dit moment de baas spelen. Maar dan komt de VS weer in de problemen omdat de Amerikanen samen met de Soennitische terroristen juist samenwerken om de problemen in Syrië proberen op te lossen. Israël en de Palestijnse gebieden op dit moment daar gelaten. Hoe dan ook, het is een verdomd moeilijk schaakspel geworden waarbij je absoluut niet zomaar acties kunt ondernemen zonder dat het de positie van andere pionnen direct in gevaar brengt.

Maar eerlijk is eerlijk, het draait niet alleen om de VS. Europa is ook zeer afhankelijk van Rusland, andersom net zo. Afgelopen 10 jaar is het volume van de handel met Rusland verdrievoudigd. Afgelopen jaar exporteerde voor ruim €216 miljard aan de Europese Unie. Waarvan bijna 80% uit gas en olie bestond. Omgekeerd exporteerden wij voor €119,8 miljard aan Rusland.

Duitsland is grootste handelspartner van Rusland. De Duitsers importeerden voor €38,3 miljard van Rusland en exporteerden €36,1 miljard aan het land. China staat op de tweede plek waar Nederland direct op volgt. Wij importeerden in 2013 voor €29 miljard en exporteerden €8 miljard.

Daar komt bij dat elk land op een andere manier afhankelijk is van Rusland. Te weten; London is bang om haar positie als financiële centrum en Frankrijk loopt €1,2 miljard mis doordat het land niet 2 oorlogsschepen voor Rusland mag bouwen in het kader van het wapenembargo. Duitsland en Nederland gaat het uiteraard om energie. De Duitse economie draait voor een derde op Russisch gas. Zelfde geldt ook voor Nederland. De Nederlandse import van gas komt voor 90% uit Rusland. Natuurlijk hebben wij zelf gas, maar wij functioneren juist als een doorgeefluik aan andere landen. Als dat stopgezet wordt, lopen wij enorme inkomsten mis.

Logisch dus dat de hoge heren van de Nederlandse multinationals behoorlijk zenuwachtig beginnen te worden. Unilever, Heineken en Nutreco zijn dan de kleinere spelers in het rijtje van de grote jongens die veel handel met Rusland bedrijven. Shell is misschien wel een van de grootste investeerders in Rusland. Zij hebben volgens Deutsche bank 6,7 miljard dollar aan olie en gasbezittingen.

Maar het is met name ING die zorgen op wekt. ING heeft een leningenportefeuille van 7,5 miljard in Rusland en is al jaren op de Russische markt actief met leningen in de olie en gasindustrie. Dit maakt weer dat de Russische mega-bedrijven Gazprom en oliemaatschappij Rosneft afhankelijk zijn van Nederland als grote klanten van onze financiële sector.

Toch zijn de eerste klappen aan Moskou ook al uitgedeeld. Geschat wordt dat de Russen reeds €2,5 miljard aan investeringen hebben misgelopen, mede door de boycot van de European Investment Bank en de European Bank for Reconstruction and Development. Rosneft is in het bijzonder getroffen, de oliemaatschappij kan al sinds begin van dit jaar niet bij zijn in de VS gestalde geld. De Amerikaanse overheid hebben de Amerikanen verboden nog langer in Russische banken te investeren. Gazprombank is hier een van de grote gedupeerden van.

Niet voor niets dat Moody’s voorspelt dat deze groep multinationals door de sancties zwaar in de problemen zullen komen met het afbetalen van een gezamenlijk openstaande schuld van $112 miljard.

Concluderend, als je het mij vraagt komt het zeker niet als een verrassing dat de volumes van de fysieke aankopen aanzienlijk zijn gestegen. Sterker nog, het werd eens tijd.