Ondanks dat sommige economen anders doen geloven, gaat het economisch bekeken op wereldwijd niveau nog niet zo lekker. Maar daar trekt niemand zich eigenlijk wat van aan. Morgen is het nieuws van vandaag toch weer oud dus waar maken we ons eigenlijk druk om. Maar hoe verstandig is dat?

Met grotendeels grensoverschrijdende kapitaalmarkten is de wereldeconomie onderling zeer afhankelijk. Fijn voor onze handel, maar tevens een garantie voor een wereldwijde recessie als een van de grootste economieen achter blijft. En laat het net de Europese economie zijn die er niet al te florerend voor staat.

De onderlinge afhankelijkheid van economieën is dusdanig dat de volgende recessie wereldwijd gevoeld zal worden en haar weerslag zal hebben op aandelenmarkten in meerdere uithoeken. Wanneer aandelen uit de gunst raken, zal goud opnieuw de beursfavoriet worden. Tot die tijd zullen goudprijzen onder druk staan. En dat zie je in de markt op dit moment ook.

En ja ondanks dat goud sinds begin dit jaar toch een kleine comeback heeft gemaakt van 5.3% (inclusief de voorafgaande week) valt er nog steeds niet veel eer te behalen. Op de Comex daalde de goudprijs afgelopen week met 1.6% naar $1,258 per troy ounce. Terwijl de tradingvolumes van goud er vorige maand nog veel belovend uitzagen, vallen deze nu ook behoorlijk tegen. Volgens Bloomberg zitten de volumes 28% onder het gemiddelde van afgelopen 100 dagen. De hoeveelheden daalden afgelopen week met 4.7 metrische ton naar 1,713.3 ton.

Nee de Europese economie staat er niet beduidend goed voor. We weten allemaal dat de kredietverlening aan het bedrijfsleven al maanden op rij met miljarden afneemt en dat -dat niet bijster handig is als je werkgelegenheid wil creëren en economische groei wil initiëren.

Dat de ECB de rente verlaagde lag dus in de lijn der verwachting. Maar dat de ECB nu al nieuwe maatregelen aankondigen is op zijn zachts gezegd wel opvallend te noemen. Waarom? Met name doordat de reeds eerder aangekondigde stimuli de T-LTRO’s (de voorwaardelijke langlopende leningen aan banken) pas vanaf 18 september van start zal gaan. De T-LTRO’s zijn in juni door de ECB in het leven geroepen om banken te dwingen om meer leningen aan het bedrijfsleven en particulieren te verstrekken. De hoogte van de leningen- verstrekt door de ECB- is namelijk afhankelijk van het percentage dat banken aan uitstaande leningen- aan niet financiële bedrijven en gezinnen hebben. Banken die zichzelf dus van extra liquiditeit willen (moeten) voorzien kunnen hiervoor 7% van de uitstaande leningen van ontvangen. Logischerwijs zou dat een belangrijke stimulatie moeten zijn om de desgewenste leningen aan het bedrijfsleven te verstrekken.

Maar de ECB wilde klaarblijkelijk niet wachten en verlaagde preventief het rentetarief verder van 0,15 % tot 0,05 %. De kans is groot dat we nu weer kunnen verwachten dat veel banken nu de rente op spaarrekeningen nog verder verlagen.

De depositorente voor banken verlaagde de ECB in juni ook al naar een negatieve rente en daar gaat nu nog eens 10 basispunten vanaf, wat wil zeggen dat banken voortaan 0,2% rente betalen om hun geld bij de ECB te mogen ‘parkeren’. De bedoeling is dat de banken hierdoor gestimuleerd worden om het geld in de omloop te brengen en dus leningen gaan verstrekken aan het bedrijfsleven. Ook zullen er wat andere maatregelen ingezet worden zoals het kopen van de zogenoemde Asset Backed Securities (herverpakte kredieten) en covered bonds (obligaties met onderpand) in euro’s uitgegeven door de banken.

Hoe dan ook, zal het opkoopprogramma een aanzienlijke impact hebben op de balans van de ECB. Economen verwachten dat de T-LTRO leningen de balans tot €500 miljard kunnen drukken. De Asset backet securities zijn een beduidend minder grote vis en zullen ‘slechts’ voor €50 miljard ingetekend worden. Maar hoe creatief Draghi in zijn boekhoudmethodes is, zal pas blijken op 2 oktober als het officiële plan gepresenteerd wordt.

Op korte termijn zal dit de euro verzwakken en zo de concurrentiekracht van de bedrijven versterken. Echter, zoals ik vorige week al aangaf vraag ik me af of dit op de lange termijn positief zal zijn. De grootste reden hiervoor is dat een negatieve deposito rente eigenlijk er alleen maar voor zorgt dat er nog minder geld in de economie terecht komt. Immers willen de banken hun verliezen compenseren doordat ze voor de negatieve depositorente miljarden en miljarden stalden bij de ECB. Hierdoor gebruiken ze op dit moment het geld dat ze dus niet bij de ECB kunnen parkeren om de 3-jarige nog bestaande LTRO leningen terug te betalen. En dan is de cirkel weer rond en komt het geld alsnog bij de ECB terecht.

Maar misschien is het wel gewoon weer een hele slimme zet van Draghi om de stimuli al zo vroeg aan te kondigen. Immers benadrukte hij tijdens zijn speech vorige week dat hij alles uit de kast kan trekken maar dat het belangrijkste is dat de landen van de eurozone dringend structurele hervormingen moeten doorvoeren. Met andere woorden, hij gaat pas tot actie over als die hervormingen zijn doorgevoerd en koopt zich hier weer een mooi stukje tijd mee.

Want we kunnen wel zorgen dat de kredietverlening op gang komt maar hoe groot is die vraag eigenlijk vanuit bedrijven en gezinnen? In huidige economische situatie lijkt het aannemelijker dat iedereen liever een pas op de plaats maakt en liever even blijft roeien met de riemen die ze al hebben. De echte problemen zijn structureel en zullen hiermee niet zomaar opgelost worden.

Theoretisch gezien zou een lage rente spaarders inderdaad moeten stimuleren om juist geld uit te geven. Maar uit diverse geschiedenis voorbeelden (zoals in Scandinavië) is wel gebleken dat mensen juist het tegenover gestelde gaan doen en het geld van de bank halen en thuis bewaren. Negatief zal hij niet worden maar ook op deze manier kan het banksysteem behoorlijk aangetast worden.

Maar eerlijk is eerlijk, het is natuurlijk helemaal niet de taak van de ECB om op de politieke stoel te gaan zitten om de kredietverlening aan het bedrijfsleven te stimuleren. Dit is juist de taak van onze eigen o zo gewaardeerde politici. Maar die zijn te druk om zich bezig te houden met de vraag wie zich wel of niet Europeaan mag noemen en hoe we Rusland kunnen temmen.

En in de tussentijd? Wij houden die goudkoers haarfijn in de gaten. Want als er iets gebeurt dan zal het snel gaan met de koersen.