In de afgelopen week hebben wij meerdere mensen gesproken die zich zorgen maken over de Noodwet Financieel Verkeer. De noodwet is in 1978 in het leven is geroepen om bij ernstige ontwrichtende situaties de overheid een mandaat te verschaffen om roerende en onroerende zaken van burgers en bedrijven te nationaliseren. Naar de oorzaak blijft het natuurlijk gissen maar vooral de ervaren belegger en mensen zonder enige ervaring maar met wat spaargeld lijken zich zorgen te maken.

Een paar vragen die wij hebben ontvangen waren:

• Is mijn goud in het buitenland wel veilig?
• Word ik gecompenseerd als de noodwet van kracht wordt?
• Hoe kan ik mezelf beschermen?

In dit artikel proberen wij u zo goed mogelijk te informeren over de financiële noodwet en de mogelijke effecten op goudposities.

Het is wel goed om eerst even wat context te scheppen rondom het ‘in beslag nemen’ van edelmetaal door de overheid. De enige keer dat dit in een westerse democratie is voorgekomen was in de Verenigde Staten in 1933. Voor een verdieping hierover kunt ook: Maakt u zich geen zorgen over de confiscatie van goud) geschreven door mijn collega Olav Dirkmaat lezen.

Hoewel voorafgaand aan de inbeslagname van goud een verbod op het bezit van goud in werking trad, was er op geen moment sprake van overheidsinstanties die huizen doorzochten op gouden munten en sieraden. In Nederland is de noodwet nog nooit ingezet om iemand gedwongen zijn goud in te laten leveren. Hiernaast legt de wet ook restricties op aan de inzetbaarheid ervan. Dit neemt echter niet weg dat de wet bestaat en dat de overheid deze kan inzetten. Het is in dat geval altijd goed om te bekijken wat er voor de overheid aantrekkelijk is om in beslag te nemen. Dit doen we omdat het confisqueren van (on)roerende zaken bijzonder arbeidsintensief is. Het is zodoende logisch dat de focus van de overheid voornamelijk gericht zal zijn op de zaken met de grootste financiële dichtheid. Aandelen, spaargeld, obligaties en ook goud zijn dan aantrekkelijke doelwitten. Gezien het digitale karakter van de eerste drie, is inbeslagname hier het eenvoudigst. Denk bijvoorbeeld aan een ‘bank holiday’ zoals die in 2013 in Cyprus, waarbij het van de ene op de andere dag onmogelijk werd om vrij gebruik te maken van bankrekeningen. Toch kan bij een ernstige crisis, ook de inbeslagname van goud niet uitgesloten worden.

In het kort is het antwoord daarop, NEE.

En dat is niet alleen de interpretatie van GoldRepublic. Ook op basis van ingewonnen juridisch advies blijkt dat de enige voorwaarde het Nederlanderschap is. Wanneer Nederlanders bijvoorbeeld goud in buitenlandse kluizen hebben liggen kan de overheid daar aanspraak op doen. Uiteraard is het aan het land waar het goud ligt opgeslagen of zij ook akkoord gaan met de gedwongen overdracht van bijvoorbeeld edelmetalen naar de Nederlandse overheid. Dat maakt het verhaal een stuk genuanceerder. Bijvoorbeeld Zwitserland zal niet zomaar akkoord gaan met het overdragen van eigendom van individuen naar de Nederlandse overheid. Het vooruitzicht van lange juridische procedures maakt het in beslag nemen van fysiek goud in buitenlandse kluizen dan ook onaantrekkelijk.

In beginsel wordt u altijd gecompenseerd door de overheid in, wat in de noodwet, “noodgeld” genoemd wordt. Dit noodgeld kan de vorm aannemen van een obligatie of een nieuwe rijks- of Europese munt. Dat de waarde van die munt afneemt direct na uitgifte en je er dus minder goud mee kan terugkopen nadat de situatie genormaliseerd is, lijkt een zekerheid.

Verspreiden van edelmetalen

Er zijn een aantal manieren om uw edelmetalen te beschermen. De beste manier is het verspreiden van de fysieke locaties van edelmetaal. Zoals eerdergenoemd is het fysiek verzamelen van gouden munten/baren erg kostbaar en arbeidsintensief. De kans dat de overheid bij u aanklopt voor een handjevol goud is dus nihil.

Een goed begin is dus het verdelen van uw portefeuille over bijvoorbeeld een aantal kluislocaties in verschillende landen en wellicht een deel bij u thuis. Hiermee voorkomt u dat de overheid op een enkele locatie al uw edelmetaal aantreft. 

Diversifiëren van uw positie

Een volgende tip is het diversifiëren van uw positie in verschillende metalen. In de Noodwet Financieel Verkeer wordt enkel gesproken over goud en niet over zilver of platina. Daarnaast is zilver door zijn relatieve lagere waarde een nog veel arbeidsintensievere actie om in beslag te nemen. Waar een kilo goud de overheid om en nabij de 37.000 euro zou kunnen opleveren is daarvoor rond de 70 kilo zilver nodig op moment van schrijven.

Let op marktsignalen

Als laatst is het van belang dat u zicht hebt op de markten. De markten die ook nu weer veel mensen doen laten denken aan het beschermen van het vermogen door de aankoop van fysieke edelmetalen, zullen ook signalen geven als er een noodsituatie op de loer ligt. Dat men GoldRepublic benaderd met vragen over de financiële noodwet is wellicht een signaal dat de markten aan het kantelen zijn.  Een signaal dat de overheid deur aan deur gaat om uw goud te verzamelen lijkt vooralsnog voorbarig.