Voor de goudprijzen is dit allerminst positief; de positieve trend begint sinds januari opeens toch te stagneren. Goud, dat afgelopen maandag direct na het Krim-referendum op net geen 1400 dollar stopte, ondergaat de langste verliesreeks sinds afgelopen november.

De aanzienlijk verhoogde netto longposities van hedgefondsen in de afgelopen 3 weken begint te stagneren. Daar komt bij dat de handelsvolumes op de Shanghai Gold Exchange stagneren nu de prijzen rond $1.300 per troy ounce blijven hangen. Toch geven de onzekerheden tussen het westen en Rusland goud voldoende spanning om niet onder deze grens te vallen. Sterker nog, er zijn voldoende tekenen dat goud zich binnen de kortste keren weer zal herstellen. Want dat er nog spanningen zijn is een ding wat zeker is en dat Europa zelf ook steeds meer richting een afgrond schuift- ook. Want met de passieve houding van Europa komen we nergens. We komen niet onder de houdgreep van de Russen vandaan, komen niet van het deflatiespook af en stimuleren op deze manier al helemaal niet de kredietverlening.

Maar waar bleef Europa in de hele kwestie omtrent de Krim? Zij bleven angstvallig stil afgelopen periode. Zwak, maar verklaarbaar. Europa is economisch gezien in veel grotere mate aangewezen op Rusland dan bijvoorbeeld de VS. Sterker nog, Duitsland en Italië sloten afgelopen week nog vrolijk twee miljardendeals met Rusland in de energiesector.  Daar komt bij dat de Europese banken met een ruime $156 miljard een veel grotere claim op Russische banken hebben dan de VS met $40 miljard. Met andere woorden, Rusland heeft Europa goed in de houdgreep.

Daar komt bij dat de verwachting is dat Europa de komende jaren voor zijn gasbehoefte steeds meer aangewezen zal zijn op de import uit Rusland. Dat komt met name doordat onze eigen gasproductie afneemt, de import uit Noorwegen afvlakt en productie in Algerije daalt.

De Europese vraag naar gas zal naar verwachting de komende jaren niet toenemen, en dus proberen de Russen hun aandeel in de gasimport te vergroten ten kosten van andere leveranciers. Gazprom overweegt op dit moment dus een prijsverlaging voor zijn Europese klanten. Verwacht wordt dat Gazprom in 2016 29% van de Europese markt zal bedienen (in 2010 was dit nog 22%).

Hoe fantastisch zou het zijn als wij in Europa ook eens wat lef zouden tonen aan de Russen. Nu de winter achter de rug is, kunnen wij het ons ongetwijfeld permitteren om tegen te Russen te zeggen dat ze hun gas even een tijdje mogen houden. Immers, zonder die inkomsten zal Rusland binnen kortste keren in een economische recessie vallen. Laten we dan nog maar eens onderhandelen over de gasprijzen. Daar komt bij dat het ons wat meer tijd geeft om onze eigen problemen eindelijk eens op te lossen. En dat het liefst voordat de Europese verkiezingen Europa zal verdelen. Immers gaf Klaas Knot zelfs in het televisieprogramma College Tour toe (wordt vanavond uitgezonden) dat De Nederlandsche Bank in 2012 reeds voorbereidingen heeft getroffen voor het mogelijk uiteenvallen van de eurozone.  En het is niet alsof de vooruitzichten op dit moment zo rooskleurig te noemen zijn.

Vorige week schreven we al dat Amerika zich grote zorgen moet gaan maken over het voortbestaan van de dollar. Maar daaropvolgend: hoe staat het met de euro? Immers wordt Europa ook aan alle kanten belaagd en is het inmiddels echt wel tijd om eens actie te ondernemen. Immers beginnen het deflatiegevaar en de stagnatie in kredieten steeds zorgwekkendere vormen aan te nemen.

Het is algemeen bekend dat de eurozone steeds meer last begint te krijgen van de dure euro. Een sterke euro draagt via goedkope importen bij aan de huidige dalende inflatie waardoor de beoogde geldontwaarding doelstellingen (rond 2%) verder en verder uit beeld raakt. Voor de landen uit de periferie wordt het steeds moeilijker om zich via export economisch op te richten. Daar komt bij dat de dure euro er tegelijkertijd voor zorgt dat buitenlandse producten goedkoper worden wat weer bijdraagt aan de deflatie. Volgens Draghi zorgt iedere stijging van de effectieve wisselkoers van 10% voor een afname van de inflatie van ongeveer 50 basispunten.

Inmiddels iedere maand steeds minder, maar de Fed koopt nog steeds Amerikaanse hypotheek- en staatsobligaties op om daarmee de marktrentes te drukken en zo de economie te stimuleren. Opvallend is dat nu de VS QE afbouwt, de markt de ECB steeds luider oproept om ook over te stappen op QE.  Maar als de ECB hetzelfde gaat doen, is het de vraag welke leningen ze moet opkopen. Er bestaan immers nog geen eurobonds. En het is inmiddels wel duidelijk dat die niet gaan komen.

Zou ze dan een mandje moeten kopen aan de hand van de aandelen die de verschillende centrale banken in de ECB hebben? Gezien de Duitse centrale bank veruit de grootste aandelen in de ECB bezit, zou dat betekenen dat de ECB met namen Duits papier moeten kopen. Echter is de Duitse rente erg laag, waardoor dat weinig zin zou hebben. Daar staat tegenover dat als de ECB zou besluiten om dan met name obligaties van de landen in de periferie op te kopen, dat de landen die buiten de boot vallen hierbij in opstand zullen komen.

Er komen steeds meer geluiden dat het dan misschien toch maar de beste oplossing is om het buiten Europa te zoeken. De ECB zal de euro hierdoor lager dwingen, wat direct een positief effect zal hebben op onze concurrentiepositie (dat dit ten koste zal gaan van de Amerikaanse laten we even terzijde). Want nu de Fed aan het taperen is geslagen en dus de vraag naar Amerikaanse leningen inzakt (wat de prijs doet dalen en de rente laat stijgen), is het voor de Amerikanen vooral heel gunstig als er een nieuwe grote koper opstaat. De groei in de VS blijft zo op peil en daar profiteert dan ook Europa weer van.  Bovendien heeft Europa dan ook geen last van marktpartijen die hogere rentevergoedingen in Europa verlangen, simpelweg omdat de Amerikaanse rentes nu eenmaal ook stijgen.

Kortom, laten we zo snel mogelijk actie ondernemen. Maar met de Europese verkiezingen op komst is dat helaas niet heel aannemelijk…