Amerikaanse zakenbanken en hun buitenlandse tegenhangers hebben sinds het begin van de crisis al $100 miljard betaald aan boetes en schikkingen. De helft daarvan werd alleen al afgelopen jaar afgedragen wegens bewezen marktmanipulaties.

Het bedrag geeft blijk aan de veranderde houding van beleidsmakers en toezichthouders ten aanzien van de sector. Onder het presidentschap van Barack Obama willen ze het beeld wegnemen dat banken makkelijk wegkomen met hun aandeel in de financiële crisis.

De Fed stelde bij de laatste stress test, dat banken nog geconfronteerd zullen worden met een verdere rekening van 151 miljard dollar voor operationele risico's, terugdraaien van hypotheekobligatietransacties en vastgoedverliezen voor eigen rekening.

Michael Lewis, de man achter het nieuwe boek ‘Flash Boys’, zorgde al eerder voor veel ophef op Wall Street. Lewis legt in zijn boek haarfijn uit dat door technologie gedreven bedrijven soms wel $300 miljoen uittrekken om een drieduizendste van een seconde sneller te kunnen handelen dan andere professionele handelaren. Volgens Amerikaanse statistieken wordt meer dan de helft van het aandelenvolume in de VS bepaald door high-frequency trading.

In dat licht heeft Barclays deze week een boete opgelegd gekregen van de Britse toezichthouder FCA van 26 miljoen pond doordat ze zich schuldig gemaakt zouden hebben aan manipulatie van de Gold Fixing. Iedere handelsdag leggen namelijk in London 5 banken in een telefoonconferentie de goudprijs op twee verschillende tijdstippen vast. De banken kijken tijdens de fixing naar de wereldwijde spotprijs welke ze vervolgens afzetten tegen de koop- en verkoopbehoefte van de betrokken banken. Dit resulteert er dus in dat als er meer behoefte aan verkoop is het prijsvoorstel verhoogd wordt, en als er meer spelers willen kopen dan wordt het prijsvoorstel verlaagd. In overeenstemming met elkaar wordt de prijs gefixeerd en gepubliceerd. De fixing vormt de basis voor de prijzen die mijnbouwers, juweliers en banken wereldwijd gebruiken om grote transacties te doen.

Omdat het de betrokken banken niet verboden is om tijdens de fixing te handelen, kun je stellen dat tijdens deze momenten (2 keer per dag minimaal 15 minuten per keer) de betrokken banken kunnen handelen met voorkennis. Natuurlijk levert dit een groot voordeel op voor de banken wat als gevolg tevens een grote impact heeft op het verdere verloop van de koersen gedurende die dag.

De Silver Fixing is nog ondoorzichtiger en wordt slechts door 3 banken verzorgd. De Deutsche bank heeft zich inmiddels gedistantieerd uit vrees voor reputatieschade. Vorige week werd bekend dat vanaf 14 augustus de Silver Fixing Price niet langer dagelijks gepubliceerd zal worden. Hierdoor wordt verwacht dat de manipulaties betreffende zilver in ieder geval teruggeschroefd zullen worden.

De Duitse televisie heeft gister een documentaire uitgezonden die uitgebreid aandacht geeft aan de huidige situatie op de goudmarkt. Centraal stonden onderzoeken naar bovenstaande prijsmanipulaties door de omstreden banken en het repatriëren van goud. Immers probeert de Bundesbank, zonder succes, al tijden om haar edelmetaal dat opgeslagen ligt in het buitenland terug op eigen bodem te krijgen.

Maar als je dan bedenkt dat de zes grootste banken van de VS - JPMorgan Chase, Bank of America, Citigroup, Wells Fargo, Morgan Stanley en Goldman Sachs – in 2013 een gezamenlijke winst boekten van $76 miljard (iets minder dan ten tijde van de piek in 2006) is dat natuurlijk maar een schijntje. Om de banken tegen te houden zal dus echt wel meer moeten gebeuren. Maar gelukkig zijn dit niet de enige ontwikkelingen die op korte termijn een opwaarts effect op de goud- en zilverprijzen zullen hebben.

Afgelopen maanden hebben buitenlandse partijen al voor $ 150 miljard aan Amerikaanse staatsobligaties van de hand gedaan, wat al een absoluut record is. China en Japan zijn met respectievelijk $ 1,269 biljoen en $ 1,183 biljoen met afstand de grootste houders van Amerikaanse staatsobligaties. China was verantwoordelijk voor de op één na grootste dump van Amerikaanse schatkistpapieren in de geschiedenis. In december 2013 verkocht China voor $ 47,8 miljard, net geen record.

Maar ook Rusland heeft niet stil gezeten. Het ziet er naar uit dat de Amerikanen zich behoorlijk in de vingers hebben gesneden door een krachtmeting met Rusland aan te gaan. Vanmiddag werd bevestigd dat Rusland al vóór maart 2014 voor het recordbedrag van $ 26 miljard aan Amerikaanse staatsobligaties heeft gedumpt, ongeveer 20% van het totaal dat het land aanhoudt. Rusland houdt nu voor net iets meer dan $ 100 miljard aan Amerikaanse schuldpapieren over, het laagste niveau sinds de Lehman-crisis in 2008.

Was dat alles? Nee. De Russische centrale bank heeft ook haar goudreserves in april uitgebreid. De centrale bank kocht 900.000 toz goud ter waarde van $1,17 miljard. De totale goudreserves van Rusland groeide hierdoor naar 34,4 miljoen ounces met een totale waarde van $44,3 miljard per 1 mei 2014.

Uiteraard zullen deze hoeveelheden niet tot grote verschuivingen in de fysieke goudmarkt leiden. Echter zijn dit wel duidelijke tekenen aan de muur dat we aan de vooravond staan van grote veranderingen waar goud hoe kan het ook anders, van zal profiteren.

Analisten vragen zich - niet geheel onterecht - af of dit het begin is van het lang gevreesde verlies van vertrouwen in de Amerikaanse munt en financiële situatie. De dump van Amerikaanse staatsobligaties valt samen met de recentste, tegenvallende werkloosheidscijfers in de VS, een ware stroom van negatieve ontwikkelingen in China en de spanningen tussen Westen en Rusland ten aanzien van de situatie in Oekraïne. Toch zijn er al maanden aanwijzingen voor een komende nieuwe financiële crash, die veel ernstiger kan zijn dan die in 2008. Zo leenden effectenmakelaars op Wall Street in januari reeds een recordbedrag van $ 551,3 miljard om aandelen te kopen. Het is zeker niet het enige verontrustende signaal van enorme oververhitting op de financiële markten. Ook de problematische beursgang van talrijke onrendabele en speculatieve ondernemingen, het enorme aantal aandelenrecords en het ongewoon hoge aantal aandelen dat hedgefondsen aan- of juist verkopen duiden op oververhitting van de financiële markten.

To be continued...