Handelsoorlog escaleert

President Trump heeft deze week de scherpste importheffingen in ruim een eeuw aangekondigd. Vanaf 5 april geldt een minimumtarief van 10% op vrijwel alle goederen die naar de Verenigde Staten worden geëxporteerd, met vanaf 9 april fors hogere tarieven voor zo’n zestig landen. Daarmee escaleert Trump zijn handelsconflict verder, in een poging om de grote handelsonevenwichten met andere landen aan te pakken. Voor China betekent dit tarieven van minstens 54%, terwijl ook landen als Vietnam (46%), Taiwan (32%), India (26%) en Japan (24%) stevig geraakt worden. De eerder aangekondigde heffing van 25% op auto-import is inmiddels ook van kracht.

De aankondiging leidde tot onrust op de financiële markten. Terwijl aandelenkoersen daalden, stegen traditionele veilige havens zoals goud. In zijn toespraak in de Rose Garden benadrukte Trump dat de nieuwe maatregelen nodig zijn om ‘de Amerikaanse welvaart te herstellen’ na decennia waarin andere landen, volgens hem, rijker werden ten koste van de VS. China kondigde direct vergeldingsmaatregelen aan. Economen waarschuwen dat deze tarieven kunnen leiden tot hogere prijzen in de VS, trager groeiende economieën wereldwijd, en mogelijk zelfs recessies in meerdere landen als het handelsconflict langere tijd voortduurt.

Amerikaanse economie groeit, maar onzekerheid neemt toe

Ondertussen bleef het groeicijfer van de Amerikaanse economie over het vierde kwartaal van 2024 met 2,4% stevig. Het meest opvallende was de stijging van de bedrijfswinsten met 5,9%, de sterkste toename in ruim twee jaar. De Amerikaanse economie begon 2025 dan ook met momentum, maar er zijn twijfels over hoe bedrijven zullen reageren op de handelsstress die dit jaar steeds nadrukkelijker een rol speelt.

Voorspellingen voor het lopende jaar zijn gemengd. Het bruto binnenlands product kan in het eerste kwartaal zelfs krimpen, mede door een stijging van de importen en de mogelijke economische schade van het opgelaaide handelsconflict. Hoewel consumentenuitgaven in februari opwaarts verrasten, viel vooral op dat er voor het eerst in drie jaar minder werd uitgegeven aan diensten, zoals uit eten gaan. Analisten zien hier een signaal dat consumenten prijsstijgingen beginnen te mijden.

Daar komt bij dat het consumentenvertrouwen flink is gezakt. Volgens cijfers van de Universiteit van Michigan bereikte het sentiment het laagste niveau in ruim twee jaar, terwijl lange-termijninflatieverwachtingen opliepen naar het hoogste niveau in 32 jaar.

Eurozone-inflatie daalt, maar minder dan gehoopt

In de eurozone daalde de inflatie in maart naar 2,2%, een tiende lager dan in februari, en in lijn met de gemiddelde verwachting. De inflatie voor diensten zakte van 3,7% naar 3,4%, en ook onderliggende prijsdruk nam licht af.

Toch twijfelen beleidsmakers van de Europese Centrale Bank of verdere renteverlagingen verantwoord zijn. Er is verdeeldheid over de impact van de Amerikaanse tarieven op de inflatie, en de ECB zal ook moeten inschatten wat de gevolgen zijn van de stijgende Europese defensie-uitgaven en het Duitse investeringsprogramma.

Markten temperden hun verwachtingen voor verdere renteverlagingen. De kans op een volgende stap in april is gedaald van 85% naar 70%. De uitkomst van het Amerikaanse tariefbesluit kan hierin de doorslag geven.

Nederlandse inflatie blijft hardnekkig hoog

In Nederland bleef de inflatie in maart met 3,7% vrijwel onveranderd ten opzichte van februari, toen het cijfer uitkwam op 3,8%. 

Opvallend is dat bepaalde productgroepen, zoals diensten, opnieuw in prijs zijn gestegen. De officiële en gedetailleerde inflatiecijfers worden op 8 april gepubliceerd. Hoewel maand-op-maand veranderingen vaker volatiel zijn, bijvoorbeeld door seizoensinvloeden zoals duurdere vliegtickets in vakantietijd, bevestigen de cijfers het beeld van een structureel hardnekkige inflatie boven het ECB-doel van 2%.