Op de markten verwachten beleggers inmiddels niet meer dan drie renteverlagingen door de Fed dit jaar. En de ECB zal, volgens diezelfde verwachtingen, in juni in actie komen. Je hebt tegenwoordig een Hubble telescoopeachtige zoom nodig om renteverhogingen van de ECB (en de Fed) in de toekomst te spotten. Ergens in 2023 komen die aan de orde, als alles meezit. En dan bedoel ik niet alleen groei en inflatie maar ook het weer, om maar wat te noemen, nu de centrale banken menen mee te moeten doen in de strijd tegen klimaatverandering.

 De economische schade verloopt via twee kanalen. Door de sluitingen van winkels en (in)reisverboden in grote delen van China, blijven de consumenten thuis. Dit raakt ook Westerse bedrijven die veel verkopen in China. Duitsland is een voorbeeld. Het andere kanaal loopt via de productie. Veel bedrijven in het Westen, denk bijvoorbeeld aan autofabrieken in Duitsland, slaan productieonderdelen niet meer op grote schaal in eigen warenhuizen op. Die komen uit verschillende landen, precies wanneer ze nodig zijn. Vandaar dat we over Just-in-Time productieproces spreken. China is zo goed als altijd één van de belangrijkste landen waar onderdelen vandaan komen. Door restricties en het feit dat veel fabrieken in China een tijdlang niet open zijn geweest, is dat aanvoerproces verstoord.

Bedrijven hebben doorgaans onderdelen voor enkele weken op voorraad, maar niet langer. Onderdelen worden doorgaans per schip vanuit China naar Europa gebracht. Veel schepen zijn vóór de uitbraak van het virus uitgevaren, waardoor tekorten aan onderdelen de komende maanden kunnen optreden.

Omdat China het epicenter is van de uitbraak, is het te verwachten dat de economische gevolgen daar het grootst zullen zijn. In het Westen is het effect ook in de eerste helft van het jaar te verwachten. Omdat de economische groei al voor de uitbraak van het corona-virus vertraagde, kan dat in sommige landen tot een tijdelijke krimp leiden. Daarbij valt te denken aan Italië, Frankrijk en Duitsland.

De kans is echter groot dat het negatieve effect op de groei tijdelijk zal zijn. De virusuitbraak zal uiteindelijk stoppen. De vergelijking met het SARS-virus in 2003 ligt voor de hand. Ook toen was er tijdelijk een negatief effect op de groei en op de financiële markten te zien maar na enkele maanden trokken beide weer hard aan.

De Chineze overheid zal nog meer groeibevorderende maatregelen nemen, omdat er meer op het spel staat dan alleen economische groei. Mkb-bedrijven hebben het lastig. Ze zijn goed voor ruim 80 procent van alle banen. Als daar veel bedrijven omvallen, zal dat tot stijgende werkloosheid leiden, waarna sociale onrusten op de loer liggen. Veel mkb-bedrijven kunnen het hooguit enkele maanden uithouden en de regering in Beijing weet dat maar al te goed.

Inmiddels normaliseert langzaam aan het productieproces in China. Steeds meer bedrijven openen hun deuren. Verschillende enquetes laten zien dat Chinese consumenten van plan zijn de komende tijd een inhaalslag te maken wat hun bestedingen betreft. In China stapelden grote containers zich op in ’s lands belangrijkste havens in de afgelopen weken en meden schepen die havens en legden uit nood aan in andere landen. Met de terugkeer van werknemers worden de achterstanden in een rap tempo weggewerkt. Sommige havens verwerken de cargo zelfs sneller dan ooit. Schepen uit andere landen meren weer aan.

Wat de economie verliest in de eerste maanden van dit jaar, kan wel eens goedgemaakt worden in de rest van het jaar. Hetzelfde geldt voor de stilgevallen productie. Die inhaalslag stuwt de groei aan.

Daarnaast is er nog een groeigunstig effect te verwachten. Het negatieve effect op de groei kan de overheden in Europa ertoe aanzetten de economie te stimuleren via een ruimer begrotingsbeleid. Het corona-virus kan het laatste zetje zijn voor de regering in Berlijn om daadkrachtiger in actie te komen. De uitbraak van het corona-virus hoeft dus niet per definitie een recessie te betekenen.

Betekent dat slecht nieuws voor edelmetalen? Dat betwijfel ik. Met of zonder corona-effecten, is het niet te verwachten dat de centrale banken binnen afzienbare tijd hun beleid minder ruim zullen maken. Ik vermoed dat een deel van de stijging van de prijzen sinds de corona-uitbraak veroorzaakt is doordat steeds meer mensen zich realiseren dat het new normal voor de centrale banken neerkomt op: rentes heel lang laag houden, hogere inflatie stilzwijgend gedogen zo niet officieel prima vinden (de Fed heeft het al over het verhogen van de inflatiedoelstelling) en alles aangrijpen om zo’n beleid te rechtvaardigen. Klimaatverandering is in mijn ogen een goed voorbeeld. De uitbraak van het corona-virus ontmaskert zo als het ware monetaire waanzin van de centrale banken.

Ik wilde laatst een plank doorzagen. Daarvoor liep ik naar mijn werkkamer en pakte mijn instrument, de pen. Belachelijk? Ja, natuurlijk. Maar dat is wel een goede manier te kijken naar de recente plannen van de centrale banken. Zowel de klimaatverandering als het corona-virus willen ze met hun rentes te lijf gaan. Een goede stelregel wat edelmetalenprijzen betreft, zeker op middellange termijn, is dat hoe meer gezond monetair verstand er is bij de centrale banken, des te minder rugwind (en meer tegenwind) voor de prijzen van goud et cetera. Gezond monetair verstand in tegenwoordig schaars en dat lijkt zo lang te blijven. Het is monetaire waarin wat de klok slaat.